Vội vàng của Xuân Diệu mang trong mình đậm dấu ấn sáng tác của nhà thơ. Bài thơ được trích từ tập Thơ thơ (1938) – tập thơ đầu tay của nhà thơ Xuân Diệu. Tác phẩm sẽ được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 11.
Obtain.vn sẽ giới thiệu về nhà thơ Xuân Diệu và bài thơ Vội vàng. Hãy cùng theo dõi nội dung của tài liệu để có thêm những tri thức hữu ích hơn.
Vội vàng
Tôi muốn tắt nắng điCho màu sắc đừng nhạt mất;Tôi muốn buộc gió lạiCho hương đừng bay đi.
Của ong bướm này đây tuần tháng mật;Này đây hoa của đồng nội xanh rì;Này đây lá của cành tơ phơ phất;Của yến anh này đây khúc tình si;Và này đây ánh sáng chớp hàng mi,Từng sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa;Tháng giêng ngon như 1 cặp môi sắp;Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng 1/2:Tôi ko chờ nắng hạ new hoài xuân.
Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất.Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,Ko cho dài thời trẻ của nhân gian;Nói khiến chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,Ví dụ tuổi trẻ chẳng 2 lần thắm lạiCòn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;Mùi vị tháng 5 đều rớm vị chia phôi,Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt….Con gió xinh thì thào trong lá biếc,Buộc phải chăng hờn vì nỗi bắt buộc bay đi ?Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,Buộc phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa ?Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,Ta muốn ômCả sự sống new khởi đầu mơn mởn;Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,Ta muốn say cánh bướm có tình yêu,Ta muốn thâu trong 1 dòng hôn nhiềuVà non nước, và cây, và cỏ rạng,Cho chếnh choáng mùi vị thơm, cho đã đầy ánh sángCho no nê thanh sắc của thời tươi;- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
1. Đôi nét về tác giả Xuân Diệu
1.1 Cuộc đời
– Xuân Diệu (1916 – 1985), còn có bút danh là Thảo Tra, tên thực là Ngô Xuân Diệu.
– Ông thân sinh của Xuân Diệu là 1 nhà nho, quê trên làng Trảo Nha (nay là xã Đại Lộc), huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
– Ông lớn lên trên Quy Nhơn. Sau khoản thời gian phải chăng nghiệp tú tài, ông đi dạy học tư và khiến viên chức trên Mĩ Tho (nay là Tiền Giang), tiếp theo ra Hà Nội sống bằng nghề viết văn, là thành viên của Tự động lực văn đoàn.
– Xuân Diệu tham dự mặt trận Việt Minh trước Bí quyết mạng tháng 8 5 1945, hăng say hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật.
– Ông là Ủy viên của Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam những khóa I, II, III. 5 1983, ông được bầu là Viện sĩ Thông tấn Viện Hàn lâm nghệ thuật Cùng hòa dân chủ Đức.
1.2 Sự nghiệp
– Xuân Diệu được mệnh danh là “nhà thơ new nhất trong những nhà thơ new” (Hoài Thanh), là “ông hoàng của thơ tình yêu Việt Nam”.
– Ông đã đem tới cho thơ ca đương thời 1 sức sống new, 1 nguồn ý tưởng new, biểu lộ 1 quan niệm sống new mẻ, cùng có những phương pháp tân nghệ thuật đầy sáng tạo.
– Ông là nhà thơ của mùa xuân, của tình yêu và của tuổi trẻ. Giọng thơ Xuân Diệu sôi nổi, đắm say và yêu đời. – Sau Bí quyết mạng, thơ ông hướng vào đời sống, thực tế và giàu tính thời sự. Ông cổ vũ và hăng hái biểu lộ khuynh hướng nâng cao cường chất hiện thực trong thơ.
– 1 vài đánh giá:
“Xuân Diệu new nhất trong những nhà thơ new – nên chỉ những người còn trẻ new thích đọc Xuân Diệu, mà đã thích thì bắt buộc mê. Xuân Diệu ko như Huy Cận vừa bước vào làng thơ đã được người ta dành ngay cho chỗ ngồi yên ổn. Xuân Diệu tới giữa chúng ta tới nay đã ngót 5 5 mà những tiếng khen chê chưa ngớt. Người khen, khen hết sức; người chê, chê ko tiếc lời”
(Thi nhân Việt Nam – Hoài Thanh, Hoài Chân)
“Xuân Diệu đào hoa và đam mê, cả đời đuổi theo mộng, nhiều mộng, nhiều mối tình trai.”
(Cát bụi chân ai – Tô Hoài)
“Thơ ông tài hoa, tinh tế và sang trọng.”
(Chân dung và đối thoại – Trần Đăng Khoa)
– 1 số tác phẩm nức tiếng:
- Những tập thơ: Thơ thơ (1938), Gửi hương cho gió (1945), Ngọn quốc kỳ (1945), 1 khối hồng (1964), Thanh ca (1982)…
- Văn xuôi: Phấn thông vàng (1939, truyện ngắn), Trường ca (1945, bút ký), 9 bài, Miền Nam nước Việt (1945, 1946, 1947, bút ký)…
- Tiểu luận phê bình: Thanh niên có quốc văn (1945), Tiếng thơ (1951, 1954), Những bước đường tư tưởng của tôi (1958, hồi ký), Cha thi hào dân tộc (1959)…
- Bên cạnh ra còn có thơ dịch của những tác giả như Victor Hugo, Aleksandr Pushkin, Hồ Chí Minh…
2. Giới thiệu về bài thơ Vội vàng
2.1 Xuất xứ
– “Vội vàng” được trích từ tập Thơ thơ (1938) – tập thơ đầu tay của nhà thơ Xuân Diệu.
– Bài thơ là lời giục giã hãy sống mãnh liệt, sống hết mình, hãy quý trọng từng giây từng phút của cuộc đời mình, nhất là những 5 tháng tuổi trẻ của 1 hồn thơ yêu đời, ham sống cuồng nhiệt.
2.2 Bố cục
Gồm 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu tới “Tôi ko chờ nắng hạ new hoài xuân”: tình yêu tha thiết có cuộc sống nơi trần thế.
- Phần 2. Tiếp theo cho tới “Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…”: quan niệm new mẻ của Xuân Diệu về thời kì.
- Phần 3. Còn lại: khát vọng sống vội vàng, tận hưởng của nhà thơ.
2.3 Thể thơ
Bài thơ “Vội vàng” được sáng tác theo thể thơ tự động do.
2.4 Ý nghĩa nhan đề
– “Vội vàng” trước hết là 1 tính từ, có nghĩa là tỏ ra siêu vội, muốn tranh thủ cao nhất} thời kì để cho kịp.
– Đối có Xuân Diệu, nhan đề “Vội vàng” đã cho thấy 1 quan niệm sống new mẻ của nhà thơ.
– Sống vội vàng ko có nghĩa là sống gấp sống vội hay sống ích kỉ mà biết tận hưởng hầu hết những giá trị phải chăng đẹp, tận hiến cho những giá trị cuộc sống nơi trần gian. Đồng thời nhà thơ còn gián tiếp phê phán lối sống thờ ơ, lãng quên hiện tại.
2.5 Nội dung
Bài thơ Vội vàng là lời giục giã hãy sống mãnh liệt, sống hết mình, hãy quý trọng từng giây, từng phút của cuộc đời mình, nhất là 5 tháng tuổi trẻ.
2.6 Nghệ thuật
- Hình ảnh sắp gũi, tươi new và tràn đầy sức sống.
- Ngôn từ giản dị, trong sáng và sắp có lời nói hàng ngày.
- Nhịp điệu vui tươi, cuống quýt và dồn dập.
2.7 Mở bài và kết bài
– Mở bài: Nhà phê bình văn học Hoài Thanh từng nhận xét: “Xuân Diệu là nhà thơ new nhất trong nhà thơ new”. 1 trong những sáng tác tiêu biểu của ông là Vội vàng. Bài thơ là lời giục giã hãy sống mãnh liệt, sống hết mình, hãy quý trọng từng giây, từng phút của cuộc đời mình, nhất là 5 tháng tuổi trẻ.
– Kết bài: Tới có Vội vàng, Xuân Diệu đã biểu lộ những khát khao mãnh liệt được tận hưởng tận hiến cho cuộc sống. Bài thơ mang trong mình đậm phong phương pháp sáng tác của nhà thơ Xuân Diệu.
3. Dàn ý phân tách bài thơ Vội vàng
(1) Mở bài
Giới thiệu về bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu.
(2) Thân bài
a. Tình yêu tha thiết có cuộc sống nơi trần thế
– “Nắng” của mùa xuân là ánh sáng rực rỡ, ấm áp và tươi vui, “hương” của mùa xuân là nơi tinh hoa của đất trời, của vạn vật kết tinh, hội tụ.
– Hành động “tắt nắng”, “buộc gió” là những mong muốn dường như ko tài nào thực hành được bởi lẽ nó đi ngược lại có những quy luật vốn có của tự động nhiên.
– Điệp cấu trúc “Tôi muốn… để” hài hòa có động từ mạnh “tắt”, “buộc” hài hòa có nhịp thơ nhanh, dồn dập, biểu lộ khao khát mãnh liệt, hối hả, muốn nhanh chóng ko để những vẻ đẹp tạo hóa vụt mất khỏi tầm tay.
=> Ước muốn bất tử hóa dòng đẹp, giữ cho dòng đẹp tỏa sắc lên hương vì đóa hoa hương sắc cuộc đời tươi thắm, ngọt ngào mà mong manh.
– Điệp ngữ “này đây” được lặp đi lặp lại 5 lần như 1 lời mời gọi, hài hòa có thủ pháp liệt kê, vừa diễn tả sự giàu có, phong phú bất tận của thiên nhiên vừa biểu lộ cảm giác hân hoan, vui sướng của tác giả.
– Nhà thơ dùng 1 loạt biện pháp tu từ nhân hoá, dùng những danh từ thuộc về con người (tuần tháng mật, khúc tình si) để miêu tả thiên nhiên, hài hòa có “ong bướm, yến anh” được gọi tên như đôi như lứa khiến cho cho vườn xuân bỗng đầy mộng mơ, lãng mạn, vườn xuân cũng là vườn yêu, vườn tình, vườn ái tình ân sung sướng.
– Tính từ “xanh rì”, “phơ phất” giàu sức gợi tả vẽ nên cảnh thiên nhiên mùa xuân non tơ, tràn đầy sức sống.
– Hình ảnh “ánh sáng chớp hàng mi” và “thần vui” vô cùng gợi cảm. Có Xuân Diệu từng ngày được sống, được chiêm ngưỡng ánh dương, được tận hưởng sắc hương của vạn vật là 1 ngày hân hoan vui sướng.
=> Bức tranh xuân ko chỉ có cảnh vật đẹp tươi mà còn tràn đầy ánh sáng và niềm vui.
– Hình ảnh so sánh độc đáo “Tháng Giêng ngon như 1 cặp môi sắp”: thiên nhiên được cảm nhận bằng tình lứa đôi, bằng thể xác và tâm hồn.
– Tâm trạng ngất ngây, mê đắm vô cùng trong niềm tận hưởng mật ngọt tình yêu nơi thiên đường trần thế “Tôi sung sướng nhưng vội vàng 1/2”: câu thơ bị ngắt khiến 2, khiến cho cho niềm vui ko trọn vẹn. Điều ấy biểu lộ dự cảm mơ hồ về sự mong manh, ngắn ngủi của kiếp người đã khiến cho cho thi nhân sống vội vàng tận hưởng.
b. Quan niệm new mẻ của Xuân Diệu về thời kì
– Ý thức về sự chảy trôi của thời kì: “Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua/ Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già”.
– Mùa xuân vẫn tuần hoàn nhưng tuổi trẻ đâu có tuần hoàn, đâu thể thắm lại những lần như thuở còn sung sức, còn dồi dào tâm huyết.
– Chia ly cũng bao trùm lấy cả sự vô tận của thời kì, khoảng ko phương pháp biệt của ko gian.
– Hình ảnh thiên nhiên cũng nhuốm màu sắc chia cắt: Vị thời kì rớm màu sắc chia phôi, núi sông than thầm lời tiễn biệt, những cơn gió xuân vốn dạt dào tới thế cũng thều thào trong tiếng nghẹn. Tiếng vàng anh ru khúc nhạc tình cũng đành ngừng lại.
– Từ “ôi” vang lên nhẹ nhàng mà cũng thực tha thiết, vừa hối tiếc lại vừa thúc giúc.
c. Khát vọng sống vội vàng, tận hưởng của nhà thơ
– Câu cảm thán “mau đi thôi” biểu lộ sự tận hưởng thiên nhiên, cuộc sống , tận hưởng thời kì và cuộc sống
– Khát vọng sống mãnh liệt, khát vọng được yêu thương: Ta muốn ôm
– Đối tượng muốn ôm:
- Cả sự sống new khởi đầu mơn mởn
- Mây đưa và gió lượn: Quấn quýt, giao hòa
- Cánh bướm say có tình yêu
- Non nước, cây, cỏ rạng
– Thiên nhiên tràn ngập ánh sáng, hương thơm.
– Câu thơ cuối: “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi” biểu lộ khát vọng tận hưởng cuộc sống.
(3) Kết bài
Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Vội vàng.
