Độ tan hay độ hòa tan là đại lượng đặc thù cho khả năng hòa tan của 1 chất (rắn, lỏng hay khí) vào dung môi để tạo thành 1 dung dịch đồng nhất. Vậy công thức tính độ tan như thế nào? Mời khách hàng cùng Obtain.vn theo dõi bài viết dưới đây nhé.
Trong bài học hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu tới khách hàng khái niệm, công thức tính và dí dụ minh họa kèm theo 1 số dạng bài tập về độ tan có đáp án kèm theo. Thông qua tài liệu này khách hàng có thêm nhiều tư liệu học tập, nhanh chóng nắm được tri thức để giải bài tập Hóa học. Bên cạnh ra khách hàng xem thêm công thức hóa học lớp 8.
Công thức tính độ tan
I. Độ tan là gì?
Độ tan (độ hòa tan) của 1 chất được hiểu là số gam chất đấy tan trong 100g dung môi (thường là nước) để tạo thành 1 dung dịch bão hòa trên 1 điều kiện nhiệt độ cho trước.
Độ tan của 1 chất trong nước
Độ tan của 1 chất trong nước là số gam chất đấy hòa tan trong 100g nước để tạo thành dung dịch bão hòa trên nhiệt độ xác định.
II. Công thức tính độ tan
Dí dụ: Trên 25oC lúc hòa tan 36 gam muối NaCl vào 100 gam nước thì người ta thu được dung dịch muối bão hòa. Người ta nói độ tan của NaCl trên 25oC là 36 gam hay SNaCl = 36 gam
* Phương pháp giải bài tập tính độ tan:
Vận dụng công thức tính độ tan:
Trong đấy:
mct là khối lượng chất tan để tạo thành dung dịch bão hòa
mdm là khối lượng dung môi (nước) để tạo thành dung dịch bão hòa
III. Những khía cạnh tác động tới độ tan
Độ tan của chất rắn phụ thuộc vào nhiệt độ. Phần lớn nâng cao nhiệt độ thì độ tan của chất rắn nâng cao.
Độ tan của chất khí phụ thuộc vào nhiệt độ và áp suất. Độ tan của chất khí nâng cao lúc giảm nhiệt độ và nâng cao áp suất.
IV. Bảng tính tan của muối và hidroxit
V. Dí dụ minh họa
Dí dụ 1: Tính độ tan của MgSO4 trên 20oC biết rắng trên nhiệt độ này 360 ml nước có thể hòa tan cao nhất} 129,6 gam MgSO4 tạo thành dung dịch bão hòa
Gợi ý đáp án
Ta có: S = mct/mH2O .100 = 129,6/360 .100 = 36 (g/100g nước)
Dí dụ 2. Trên 25oC, độ tan của NaCl là 36 gam. Thể tích nước cần dùng để hòa tan 1 mol NaCl trên cùng nhiệt độ trên là bao nhiêu?
Gợi ý đáp án
Theo đề bài ta có mNaCl= n.M = 58,5 gam
Ta có: mH2O = mct/S.100 = 58,5/36.100 = 162,5 gam
=> VH2O = 162,5 ml
Dí dụ 3. Xác định độ tan của Na2CO3 trong nước trên 18oC, biết trên nhiệt độ này, hoà tan hết 143 g Na2CO3.10H2O trong 250g nước thì được dung dịch bão hoà
Gợi ý đáp án
nNa2CO3.10H2O = 143/286 = 0,5mol
=> mNa2CO3 = 0,5.106 =53 gam
=> mH2O = 0,5.180=90 gam
Tổng khối lượng nước : 90 + 250 = 340 gam
S = 53/340.100 = 15,59
Vậy độ tan của Na2CO3 trên 18oC là 15,59 gam
VI. Bài tập về độ tan
Bài 1. Có 540 g ddbh AgNO3 trên 100C, đun nóng dd tới 600C thì bắt buộc thêm bao nhiêu gam AgNO3 để đạt bảo hòa. Biết độ tan AgNO3 trên 100C và 600C lần lượt là 170g và 525gam.
Bài 2. Xác định lượng kết tinh MgSO4.6H2O lúc khiến lạnh 1642g ddbh từ 800C xuống 200C. Biết độ tan của MgSO4 là 64,2 g ( 800C) và 44,5g (200C).
Bài 3. Cho biết nồng độ dd bão hòa KAl(SO4)2 trên 200C là 5,56%
a) Tính độ tan của KAl(SO4)2ở 200C
b) Lấy m gam dung dịch bão hòa KAl(SO4)2.12H2O trên 200C để đun nóng bay tương đối 200g nước, phần còn lại khiến lạnh tới 200C . Tính khối lượng tinh thể phèn KAl(SO4)2.12H2O kết tinh.
8) Cho biết độ tan của CaSO4 là 0,2 gam/100g nước trên nhiệt độ 200C và khối lượng riêng của dung dịch bão hòa CaSO4 trên 200C là D =1g/ml. Ví dụ trộn 50ml dung dịch CaCl2 0,012M có 150ml dung dịch Na2SO4 0,04M ( trên 200C) thì có kết tủa xuất hiện hay ko ?
Chỉ dẫn : tính nồng độ của CaSO4 trong dung dịch thu được, ví dụ bé hơn nồng độ bão hòa thì ko có kết tủa ( và ngược lại) . Kết quả : ko có kết tủa.
Bài 4) Trên 120C có 1335gam dung dịch bão hòa CuSO4 . Đun nóng dung dịch lên tới 900C. Hỏi bắt buộc thêm vào dung dịch bao nhiêu gam CuSO4 nữa để được dung dịch bão hòa trên nhiệt độ này.
Biết độ tan CuSO4 trên 120C và 900C lần lượt là 33,5g và 80g
(ĐS: 465gam CuSO4 )
Bài 5) Thêm dẫn dung dịch KOH 33,6% vào 40,3ml dung dịch HNO3 37,8% ( D = 1,24 g/ml) tới lúc trung hòa hòan toàn thì thu được dung dịch A. Đưa dung dịch A về 00C thì được dung dịch B có nồng độ 11,6% và khối lượng muối tách ra là m (gam). Hãy tính m và cho biết dung dịch B đã bão hòa chưa ? vì sao ?
ĐS: m = 21,15 gam , dung dịch đã bão hòa vì có m ( gam ) muối ko tan thêm được nữa
