GIÁO TRÌNH MÔN
MÁY XÂY DỰNG
Ngày nay trong cơ chế mở cửa, ngành xây dựng trên nước ta đã và đang được những nước trên thế giới Liên doanh xây dựng những công trình, sở hữu qui mô, chất lượng ngày càng cao. Hiện nay trên nước ta đã và đang vận dụng nhiều khoa học new và dùng thiết bị thi công tiên tiến của nhiều nước trên thế giới sở hữu nhiều chủng loại hết sức đa dạng và phong phú.
Để đáp ứng nhu cầu học tập cho học viên đạt hiệu quả cao hơn. Chúng tôi có dịp nâng cấp cuốn giáo trình này trên cơ sở có sửa chữa và bổ sung nhiều vấn đề new .
Giáo trình “Máy xây dựng” được biên soạn theo nội dung, chương trình đã được thông qua. Nhằm giới thiệu những khái niệm cơ bản về chi tiết máy, về cấu tạo, nguyên lý làm cho việc của những loại máy xây dựng thường được dùng trong thi công cầu đường.
Sách còn giới thiệu về phạm vi dùng, ưu, khuyết điểm chính của những chi tiết và 1 số cơ cấu chính của những máy thông thường, những phép tính cơ bản trong việc tính toán năng suất máy…đồng thời cũng trình bày 1 số vấn đề chung về bảo dưỡng, sửa chữa máy và qui tắc an toàn trong dùng máy.
1 – Lịch sử phát triển thành
Từ đầu thế kỷ XIX lúc động cơ khá nước ra đời đồng thời cũng xuất hiện máy móc xây dựng .
– 5 1812 đã xuất hiện máy nạo vét lòng sông
– 5 1836 máy xúc có dung tích gầu q = 1.14m3 và năng suất (30 – 40) m3/h ra đời .
Tiếp theo là máy trộn bêtông, thang máy…chạy bằng động cơ khá nước được chế tạo.
Lúc động cơ đốt trong, động cơ điện, khí nén…được chế tạo thì máy móc xây dựng cũng được hoàn thiện theo và đạt tới trình độ hoàn hảo.
Trên nước ta, từ chỗ chỉ có vài chục máy lu khá nước và máy trộn bêtông do Pháp để lại từ 1954, tới nay lực lượng máy xây dựng trong toàn quốc đã có khoảng 100 nghìn máy và thiết bị những loại. Những máy xây dựng này chủ yếu được trang bị cho những nghành thuộc Bộ xây dựng, Bộ giao thông vận tải và Bộ thuỷ lợi, số còn lại nằm rải rác trong những nghành kinh tế khác.
2 – Nội dung chương trình
Đối sở hữu học viên ngành xây dựng Cầu – Đường nói riêng và học viên những ngành ko chuyên nói chung. Môn học máy xây dựng phân phối những tri thức cơ bản về nguyên lý, cấu tạo, những đặc tính kỹ thuật chủ yếu, những tính năng tác dụng, phạm vi ứng dụng của những loại máy xây dựng. Đồng thời biết tính toán 1 số thông số cơ bản như năng suất, công suất, biết quản lý, chăm sóc sơ bộ 1 số loại máy xây dựng.
Vì vậy trong giáo trình này trình bày 7 chương cơ bản.
Chương 1: Trong chương này ta chỉ nghiên cứu những khái niệm chung về máy xây dựng, đồng thời nêu lên những phương pháp phân loại máy xây dựng.
Chương 2, 3, 4, 5, 6, 7: trên những chương này ta tìm hiểu những loại máy xây dựng mà chúng ta thường gặp lúc thi công Cầu – Đường. Tìm hiểu về nguyên lý, cấu tạo, khả năng dùng, phạm vi ứng dụng của chúng vào những công việc khác nhau trong xây dựng Cầu – Đường. Hiểu biết sơ bộ về kỹ thuật bảo dưỡng, an toàn trong dùng máy xây dựng.
CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
1.1. Ý nghĩa vấn đề cơ giới hoá và tình hình trang bị máy xây dựng trên Việt Nam
Trong thi công xây dựng những công trình công nghiệp, đường sá, cầu cống, sân bay, hải cảng hoặc đê đập…việc nâng cao năng lực và hiệu quả dùng những trang thiết bị và phương tiện cơ giới đóng vai trò siêu quan yếu trong việc nâng cao chất lượng công trình, đẩy nhanh tiến độ thi công, nâng cao năng suất, đem lại hiệu quả kinh tế và cải thiện điều kiện làm cho việc cho người lao động.
Trong những 5 vừa qua, nước ta đã nhập và chế tạo thêm nhiều thiết bị máy móc sở hữu chủng loại khác nhau, tỷ lệ trang bị phương tiện cơ giới và khối lượng khai thác tương đương sở hữu nhiều nước trong khu vực. Tính cho tới nay cả nước có khoảng 50.000 máy móc xây dựng, tập trung chủ yếu trên 3 Bộ lớn: Bộ xây dựng, Bộ giao thông, Bộ nông nghiệp và phát triển thành nông thôn bên cạnh ra còn có trên Bộ Quốc phòng và những đơn vị thi công chuyên ngành đường sắt và những cảng.
Những máy xây dựng chủ yếu là nhập ngoại từ những nước XHCN cũ, TBCN thông qua những nguồn viện trợ cho nhiều hạng phần công trình nên siêu đa dạng về chủng loại.
Từ 5 1997 tới nay do nhu cầu xây dựng ngày càng lớn mà có nhiều khoa học thi công new đã được thâm nhập vào nước ta; vì vậy bên cạnh những máy cổ điển như máy ủi, máy đào, máy san, máy gia công đá…chúng ta còn có nhiều những loại máy thi công chuyên dùng thế hệ new như những trạm trộn bê tông nhựa nóng (BTNN), máy rải thảm mặt đường, máy khoan cọc nhồi, những thiết bị lao lắp ráp và đúc dầm dùng cho công tác thi công cầu….
Trong lực lượng những máy xây dựng và xếp dỡ hiện đang khai thác trên nước ta có những máy tiên tiến, có công suất lớn được dùng để khai thác những công trình tập trung cỡ lớn như công trình xây dựng những nhà máy thuỷ điện, thuỷ lợi, những khu công nghiệp, những cầu, cảng….dí dụ, chúng ta đã có máy ủi vạn năng công suất 410, 620 mã lực như máy D355A và D455A của hãng KIMATSU Nhật Bản, máy đào 1 gầu dung tích lớn hơn 1m3 của hãng CATERPILLER, Đức, Hàn Quốc…Trong lĩnh vực xây dựng cầu ngày nay chúng ta cũng đã được trang bị những thiết bị để thi công theo khoa học new tiên tiến: dàn xe đúc hẫng Mỹ, Italia, xe lao dầm 33m, những loại cần trục nổi, cần trục bánh xích có tải nâng từ 50 – 80 tấn… trạm trộn bêtông xi măng năng suất 30 – 200m3/h, máy bơm bêtông năng suất 50 – 60m3/h….
1.2. Công dụng, phân loại tổng thể máy xây dựng
Máy xây dựng là danh từ chung chỉ những máy và thiết bị dùng cho cho công tác xây dựng cơ bản: dân dụng, công nghiệp, giao thông vận tải, cảng, thuỷ lợi…. Do vậy Máy xây dựng có siêu nhiều chủng loại và cũng siêu đa dạng. Để thuận tiện cho việc nghiên cưú, lựa chọn và ứng dụng trong thi công những công trình, người ta phân loại Máy xây dựng theo tính chất công việc hay công dụng mà phân chia thành những nhóm sau :
a, Tổ máy phát lực: Để phân phối động lực cho những máy khác làm cho việc, thường là những tổ máy Diezel, Điện, Nén khív..v.. Những tổ máy này lại do động cơ đốt trong hoặc động cơ điện phân phối năng lượng .
b, Máy vận tải: Để vận tải vật liệu và hàng hoá người ta phân ra:
– Máy vận tải ngang: hướng vận tải đồng thời sở hữu mặt đất, vận động trên đường bộ, đường sắt, đường thuỷ, đường ko .
– Máy vận tải theo phương đứng hay lên cao còn gọi là máy nâng chuyển: kích, tời, palăng, thang tải, cần trục, cổng trục….
– Máy vận tải liên tục: hướng vận tải có thể ngang, nghiêng, thẳng đứng nhưng đặc điểm là được vận tải thành 1 dòng liên tục: băng tải, gầu tải, vít tải….
c, Máy làm cho đất: gồm những loại máy dùng cho cho công việc thi công khai thác đất, đá, than, quặng như: máy đào đất, máy đào – chuyển, máy đầm đất …
d, Máy gia công đá: dùng cho cho việc nghiền, sàng phân loại và rửa đá, sỏi, quặng, cát .
e, Máy dùng cho cho công tác bêtông và bêtông cốt thép: dùng cho việc trộn, vận tải bêtông và đầm bêtông
g, Máy gia công sắt thép: phcụ vụ cho việc cắt, uốn, kéo, hàn cốt thép.
h, Máy gia cố nền móng: gồm những loại máy đóng cọc, ép cọc, khoan cọc nhồi, cắm bấc thấm …
i, Những máy và thiết bị chuyên dùng cho công tác thi công đường bộ, đường sắt và công trình cầu: như máy đặt ray, máy rải thảm, máy thi công lao lắp ráp cầu….
j, Máy và thiết bị chuyên dùng cho từng ngành: như máy hoàn thiện, máy cắt mối bêtông, máy sản suất gạch, ngói, xi măng….
Bên cạnh những phương pháp phân loại như trên, người ta còn phân loại Máy xây dựng theo nguồn động lực (máy dẫn động bằng động cơ đốt trong, điện, thuỷ lực…); theo hình thức bộ vận động (bánh lốp, bánh xích, bánh sắt…); theo phương pháp điều khiển bộ công tác (cơ khí, thuỷ lực, khí nén, điện từ …) ….
Dù dưới hình thức nào, đề nghị chung đối sở hữu MXD cũng cần nên đáp ứng được 1 số đề nghị chính sau:
+ Về năng lượng: động cơ cần có công suất hợp lý, tuổi thọ cao.
+ Về kết cấu và khoa học: máy nên có kích thước bé, gọn, dễ vận động và thi công trong mọi địa hình, có khoa học chế tạo tiên tiến.
+ Về khai thác: đảm bảo được năng suất và chất lượng trong những điều kiện nhất định, có khả năng làm cho việc cùng máy khác; việc bảo dưỡng, sửa chữa ko quá phức tạp.
+ Cần có tính cơ động cao, năng lực thông qua lớn, dễ điều khiển, tháo lắp ráp và vận tải; dùng an toàn, dễ tự động động hoá quy trình điều khiển.
+ Ko gây ô nhiễm môi trường và vùng dân cư lân cận.
+ Về kinh tế: có giá thành đơn vị siêu phẩm thấp, năng suất cao, chất lượng phải chăng.
1.3. Những hệ thống cơ bản của máy xây dựng.
Từng máy xây dựng được coi là 1 hệ thống mà nó bao gồm những phòng ban chính sau:
1- Thiết bị động lực 2- Hệ thống truyền động 3- Cơ cấu công tác 4- Hệ thống vận động 5- Cơ cấu quay 6- Hệ thống điều khiển 7- Khuôn và vỏ máy 8- Những thiết bị phụ: như thiết bị an toàn, chiếu sáng, tín hiệu …
Ngày nay trên những máy xây dựng tiên tiến còn lắp ráp cả thiết bị vi tính để xử lý số liệu và điều khiển tự động động quy trình làm cho việc của máy.
Tuỳ theo chức năng và đề nghị công tác mà 1 máy có thể có toàn bộ những bộ những phòng ban nói trên hoặc chỉ có 1 vài phòng ban, trong ấy những phòng ban của máy thường được mô tả trên ”Sơ đồ cấu tạo” nhằm giới thiệu về kết cấu của máy và trên những “ Sơ đồ động học” thẻ hiện mối liên lạc giữa những phần tử của hệ dẫn động máy mà chúng ta sẽ đề cập trên những phần cụ thể.
1.3.1. Thiết bị động lực
– Thiết bị động lực ta hiểu là động cơ ban đầu trong máy, từ ấy rút ra nguồn năng lượng cho máy hoạt động. Động lực dùng cho máy xây dựng có thể trên dạng:
+ Máy nổ (động cơ đốt trong). + Máy điện (động cơ điện). + Động lực phối hợp, thường là điezel-máy điện hoặc điezel-máy thuỷ lực….
1 – Động cơ đốt trong
a, Khái niệm chung: Là 1 loại động cơ nhiệt, trong ấy quy trình cháy của nhiên liệu, quy trình toả nhiệt và quy trình biến đổi 1 phần nhiệt năng này thành cơ năng được tiến hành ngay trong xi lanh động cơ.
b, Phân loại: Động cơ đốt trong có nhiều loại music căn cứ vào 1 số đặc điểm người ta phân loại để dễ nhận biết trong quy trình dùng: – Căn cứ vào nhiên liệu dùng: xăng, điêzel – Căn cứ vào chu trình công tác: 2 kỳ, 4 kỳ.
c , Cấu tạo chung của động cơ đốt trong: Gồm: Cơ cấu trục khuỷu – thanh truyền, cơ cấu phối khí, hệ thống nhiên liệu, hệ thống đánh lửa (chỉ có trên động cơ xăng ), hệ thống làm giảm nhiệt độ, hệ thống bôi trơn, hệ thống khởi động.
d, Nguyên lý làm cho việc của động cơ 4 kỳ: – Kỳ ( thì ): 1 phần chu trình công tác sảy ra lúc Piston chuyển động từ điểm chết này tới điểm chết khác gọi là 1 kỳ. – Động cơ 4 kỳ: Là loại động cơ mà chu trình công tác của nó được hoàn thành sau 4 hành trình của Piston ứng sở hữu 2 vòng quay của trục khuỷu.
e , Nguyên lý làm cho việc của động cơ xăng 4 kỳ : – Kỳ nạp: Piston đi từ điểm chết trên tới điểm chết dưới xupáp nạp mở ra xupáp thải đóng lại; do Piston đi xuống nên áp suất trong xi lanh giảm (có độ chân ko nhất định) do ấy hỗn tạp cháy (ko khí và nhiên liệu) từ bộ chế hoà khí đi vào xi lanh động cơ. Kết thúc quy trình nạp áp suất trong xi lanh vẫn bé hơn áp suất khí trời. Do sự cản trở của bầu lọc ko khí và đường ống nạp.
Obtain tài liệu để xem thêm chi tiết
