Giải Lịch sử 8 Bài 16: Việt Nam nửa sau thế kỉ XIX giúp những em học sinh lớp 8 tham khảo, biết bí quyết trả lời toàn bộ câu hỏi trong sách giáo khoa Lịch sử – Địa lí 8 Cánh diều trang 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80.
Có lời giải trình bày rõ ràng, kỹ lưỡng, dễ hiểu nhằm giúp học sinh nhanh chóng biết bí quyết khiến bài. Đồng thời, cũng là tài liệu hữu ích giúp thầy cô thuận tiện trong việc chỉ dẫn học sinh ôn tập Bài 16 Chương 7:Việt Nam từ thế kỉ XIX tới đầu thế kỉ XX. Vậy chi tiết mời thầy cô và những em cùng theo dõi bài viết dưới đây của Obtain.vn:
Trả lời câu hỏi Lịch sử 8 Cánh diều Bài 16
I. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân Việt Nam từ 5 1858 tới 5 1884
Câu 1: Dựa vào nội dung phần 1, nêu quy trình thực dân Pháp xâm lược Việt Nam và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân Việt Nam giai đoạn 1858 – 1873.
Trả lời:
– Ngày 1/9/1858, liên quân Pháp – Tây Ban Nha nổ súng tấn công Đà Nẵng, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. => Quân dân Đà Nẵng dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương đã chống trả quyết liệt, làm cho cho Pháp ko thực hành được kế hoạch “đánh nhanh thắng nhanh”.
– Tháng 2/1859, liên quân Pháp – Tây Ban Nha kéo vào Nam Kì, đánh chiếm thành Gia Định. => Quan quân triều đình chống cự yếu ớt rồi nhanh chóng tan rã. Nhân dân Gia Định tự động tổ chức lực lượng chống Pháp, ngày đêm quấy rối, đột kích làm cho quân Pháp gặp nhiều khó khăn.
– Đầu 5 1860, Pháp bắt buộc điều quân sang chiến trường khác, chỉ để lại Gia Định sắp 1000 quân canh giữ phòng tuyến dài khoảng 10 km. => Nguyễn Tri Phương huy động lực lượng tập trung củng cố Đại đồn Chí Hoà, tổ chức phòng thủ.
– Trong những 5 1861 – 1862, Pháp tập trung quân về Gia Định, tấn công và chiếm được Đại đồn Chí Hoà, tiếp theo lần lượt đánh chiếm tỉnh Định Tường, Biên Hoà, Vĩnh Lengthy. => Quân triều đình kháng cự quyết liệt nhưng thua và rút chạy. Phong trào kháng chiến của nhân dân dâng cao, tiêu biểu là: khởi nghĩa của Trương Định (1861 – 1864). Tới tháng 6/1862, triều đình Huế kí sở hữu Pháp Hiệp ước Nhâm Tuất.
– Từ ngày 20 tới 24/6/1867, thực dân Pháp đánh chiếm bố tỉnh Vĩnh Lengthy, An Giang, Hà Tiên, tiếp theo tuyên bố 6 tỉnh Nam Kì là đất của Pháp và chỉ có chính quyền duy nhất trên đây là chính quyền thuộc địa Pháp. => Trong lúc triều đình bất lực, phong trào chống Pháp của nhân dân Nam Kì dưới sự lãnh đạo của những văn thân, sĩ phu yêu nước phát triển thành mạnh mẽ dưới nhiều hình thức, nhưng cuối cùng đều bị dập tắt.
Câu 2: Dựa vào thông tin phần 2, nêu quy trình thực dân Pháp xâm lược Việt Nam và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân Việt Nam giai đoạn 1873 – 1884.
Trả lời:
– Chống Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ 1 (1873 – 1874):
- Tháng 10/1873, Ph. Gác-ni-ê chỉ huy hơn 200 quân Pháp từ Sài Gòn kéo ra Bắc.
- Ngày 20/11/1873, quân Pháp nổ súng đánh thành Hà Nội. Nguyễn Tri Phương chỉ huy quân sĩ chiến đấu cản địch nhưng ko được. Quân Pháp chiếm được thành Hà Nội, tiếp theo mở rộng đánh chiếm 1 số tỉnh thành lân cận.
- Nhân dân Hà Nội và những tỉnh Bắc Kì vẫn quyết tâm kháng chiến, gây cho quân Pháp nhiều khó khăn. Tiêu biểu là: thắng lợi Cầu Giấy (21/12/1873) đã làm cho Gác-ni-ê và hàng chục lính Pháp thiệt mạng.
- Giữa lúc tinh thần kháng chiến của nhân dân đang lên cao, 5 1874, nhà Nguyễn tiếp tục kí sở hữu Pháp bản Hiệp ước Giáp Tuất, thừa nhận chủ quyền của Pháp trên 6 tỉnh Nam Kì và nhiều điều khoản bất lợi khác.
– Chống Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ 2 (1882 – 1883):
- Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874, tháng 3/1882, Ri-vi-e chỉ huy 1 đạo quân từ Sài Gòn kéo ra Bắc Kì.
- Ngày 25/4/1882, quân Pháp nổ súng tấn công thành Hà Nội. Hoàng Diệu chỉ huy quân sĩ chống trả quyết liệt nhưng ko giữ được thành. Ông đã tự động vẫn để ko bị rơi vào tay giặc.
- Nhiều sĩ phu, văn thân trên những địa phương vẫn tổ chức phong trào chống Pháp, gây cho kẻ địch nhiều khó khăn. Tiêu biểu là: thắng lợi Cầu Giấy lần thứ 2 (19/5/1883) đã làm cho Ri-vi-e và hàng chục lính Pháp thiệt mạng.
– Pháp tấn công Thuận An, nhà Nguyễn đầu hàng (1883 – 1884):
- Ngày 18/8/1883, quân Pháp tấn công Thuận An (Huế). Sau vài ngày chống trả quyết liệt, triều đình Huế buộc bắt buộc đình chiến và chấp nhận kí Hiệp ước Hác-măng (1883), sở hữu nội dung cơ bản là: thừa nhận quyền bảo hộ của Pháp trên Bắc Kì và Trung Kì; Vùng đất Trung Kì do triều đình Huế cai quản dưới quyền điều khiển của viên Khâm sứ Pháp chỉ bao gồm từ Đèo Ngang tới giáp Bình Thuận,…
- Việc triều đình kí Hiệp ước Hác-măng khiến cho phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân bùng lên mạnh mẽ. Trước tình hình ấy, Pháp kí sở hữu triều đình Huế Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884), trong ấy sửa lại 1 số điều của Hiệp ước Hác-măng nhằm xoa dịu dư luận.
=> Có Hiệp ước Hác-măng và Hiệp ước Pa-tơ-nốt, thực dân Pháp về cơ bản đã hoàn thành quy trình xâm lược Việt Nam.
II. Những đề nghị cải bí quyết của quan lại, sĩ phu yêu nước
Khai thác thông tin, tư liệu và bảng 16:
- Trình bày nguyên nhân xuất hiện phong trào cải bí quyết, canh tân đất nước cuối thế kỉ XIX.
- Nêu những nội dung chính trong những đề nghị cải bí quyết của quan lại, sĩ phu yêu nước Việt Nam cuối thế kỉ XIX.
III. Phong trào Cần vương và khởi nghĩa Yên Thế
Câu 1: Đọc thông tin và xem những hình từ 16.7 tới 16.10, trình bày những nét chính về khởi nghĩa Bãi Sậy và khởi nghĩa Hương Khê.
Câu 2: Dựa vào những thông tin, tư liệu và xem hình 16.12, trình bày những nét chính về cuộc khởi nghĩa Yên Thế.
Giải Luyện tập và vận dụng Lịch sử 8 Cánh diều Bài 16
Luyện tập 1
Vẽ sơ đồ tư duy về quy trình thực dân Pháp xâm lược Việt Nam từ 5 1858 tới 5 1884.
Trả lời:
(*) Sơ đồ tham khảo
Luyện tập 2
Lập bảng hệ thống tri thức về những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương và khởi nghĩa Yên Thế theo nội dung sau:
Trả lời:
(*) Hoàn thành bảng
Khởi nghĩa Bãi Sậy
(1883 – 1892)
Khởi nghĩa Hương Khê
(1885 – 1896)
Khởi nghĩa Yên Thế
(1884 – 1913)
Lãnh đạo
Đinh Gia Quế;
Nguyễn Thiện Thuật
Phan Đình Phùng;
Cao Thắng;
Đề Nắm;
Hoàng Hoa Thám,…
Địa bàn hoạt động
Căn cứ chính trên vùng Bãi sậy (Khoái Châu, Hưng Yên).
4 tỉnh Bắc Trung Kì (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình).
Vùng núi rừng Yên Thế (Bắc Giang).
Hoạt động nổi bật
– Đẩy lui nhiều đợt tấn công, càn quét của quân Pháp.
– Từ 1885 – 1889, bị Pháp bao vây, cô lập lực lượng nghĩa quân suy giảm dần.
– 1885 – 1888, chuẩn bị lực lượng, xây dựng căn cứ, rèn đúc vũ khí…
– 1888 – 1896, chiến đấu ác liệt, đẩy lui nhiều đợt tấn công, càn quét của quân Pháp.
– Đẩy lui nhiều đợt tấn công, càn quyets của quân Pháp.
– 2 lần giảng hòa sở hữu Pháp để tranh thủ thời kì, xây dựng lực lượng.
Kết quả,
ý nghĩa
– Kết quả: thất bại.
– Ý nghĩa:
+ Tiêu diệt 1 phòng ban sinh lực quân Pháp.
+ Góp phần khiến chậm quy trình bình định Việt Nam của thực dân Pháp.
+ Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho những phong trào đấu tranh yêu nước sau này.
Vận dụng 3
Sưu tầm tư liệu về 1 trong những lãnh tụ của phong trào yêu nước chống thực dân Pháp nửa sau thế kỉ XIX. Giới thiệu tư liệu ấy sở hữu thầy cô và bạn học.
Trả lời:
(*) Tham khảo: Thông tin về Phan Đình Phùng (1847 – 1895, Việt Nam)
+ Phan Đình Phùng sinh 5 1847, quê trên làng Đông Thái (nay thuộc xã Tùng Ảnh), huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh.
+ 5 1877, ông thi đỗ Đình nguyên Tiến sĩ, từng khiến quan Ngự sử trong triều đình nhà Nguyễn. Có bản tính cương trực, ông phản đối việc Tôn Thất Thuyết phế bỏ vua Dục Đức, lập Hiệp Hòa lên khiến vua, vì vậy, Phan Đình Phùng bị bí quyết chức.
+ Tuy vậy, lúc Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra vùng Hà Tĩnh, Phan Đình Phùng vẫn tới yết kiến và được nhà vua giao trọng trách tổ chức phong trào chống Pháp tại quê nhà.
+ Trong những 5 1885 – 1896, Phan Đình Phùng trở nên lãnh tụ tối cao của cuộc khởi nghĩa Hương Khê (cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương). Ông bị thương nặng và hello sinh trong 1 trận giao chiến ác liệt sở hữu quân Pháp (1895).
