Luyện tập về từ nhiều nghĩa – Tuần 7 giúp những em học sinh lớp 5 nhanh chóng trả lời những câu hỏi SGK Tiếng Việt 5 Tập 1 trang 73, 74. Qua ấy, những em sẽ hiểu về từ nhiều nghĩa, biết phương pháp phân biệt từ nhiều nghĩa.
Từ nhiều nghĩa là từ có 1 nghĩa gốc và 1 hay 1 số nghĩa chuyển. Đồng thời, cũng giúp thầy cô tham khảo để soạn giáo án Luyện tập về từ nhiều nghĩa – Tuần 7 cho học sinh của mình. Vậy mời thầy cô và những em cùng tải miễn chi phí bài viết dưới đây để ôn tập thực phải chăng tri thức cho tiết Luyện từ và câu.
Chỉ dẫn giải Luyện từ và câu SGK Tiếng Việt 5 tập 1 trang 73, 74
Câu 1
Tìm trên cột B lời giải nghĩa thích hợp cho từ chạy trong từng câu trên cột A:
AB(1) Bé chạy lon ton trên sân.a) Hoạt động của máy móc.(2) Tàu chạy băng băng trên đường ray.b) Khẩn trương hạn chế những điều ko could sắp xảy tới.(3) Đồng hồ chạy đúng giờ.c) Sự đi lại nhanh của phương tiện giao thông.(4) Dân làng khẩn trương chạy lũ.d) Sự đi lại nhanh bằng chân.
Trả lời:
(1) – (d) – Bé chạy lon ton: Sự đi lại nhanh bằng chân.
(2) – (c) – Tàu chạy băng băng trên đường ray: Sự đi lại nhanh của phương tiện giao thông.
(3) – (a) – Đồng hồ chạy đúng giờ: Hoạt động của máy móc.
(4) – (b) – Dân làng khẩn trương chạy lũ: Khẩn trương hạn chế những điều ko could sắp xảy tới.
Câu 2
Dòng nào dưới đây nêu đúng nét nghĩa chung của từ chạy có trong hầu hết những câu trên?
a) Sự đi lại.
b) Sự vận động nhanh.
c) Đi lại bằng chân.
Trả lời:
b) Sự vận động nhanh.
Câu 3
Từ ăn trong câu nào sau đây được dùng sở hữu nghĩa gốc?
a) Chưng Lê lội ruộng nhiều nên bị nước ăn chân.
b) Cứ chiều chiều, Vũ lại nghe tiếng còi tàu vào cảng ăn than.
c) Hôm nào cũng vậy, cả gia đình tôi cùng ăn bữa cơm tối siêu vui vẻ.
Trả lời:
Từ ăn trong câu (c): “Hôm nào cũng vậy, cả gia đình tôi cùng ăn bữa cơm tối siêu vui vẻ.” được dùng sở hữu nghĩa gốc.
Câu 4
Chọn 1 trong 2 từ dưới đây và đặt câu để phân biệt những nghĩa từ đấy:
a) Đi
– Nghĩa 1: tự động đi lại bằng bàn chân.
– Nghĩa 2: mang trong mình (xỏ) vào chân hoặc tay để che, giữ.
b) Đứng
– Nghĩa 1: trên tư thế thân thẳng, chân đặt trên mặt nền.
– Nghĩa 2: ngừng chuyển động
Trả lời:
a) Đi
– Nghĩa 1: Tự động đi lại bằng bàn chân.
Em đi bộ siêu nhanh.
– Nghĩa 2: Mang trong mình (xỏ) vào chân hoặc tay để che, giữ.
Em đi đôi giày này siêu vừa.
b) Đứng
– Nghĩa 1: Tại tư thế thân thẳng, chân đặt trên mặt nền.
Chúng em đứng nghiêm chào cờ Tổ quốc.
– Nghĩa 2: Ngừng chuyển động.
Bộ đội ta đã chặn đứng mưu mô của kẻ thù.
Lý thuyết Từ nhiều nghĩa lớp 5
* Khái niệm: Từ nhiều nghĩa là từ có 1 nghĩa gốc và 1 hay 1 số nghĩa chuyển. Những nghĩa của từ bao giờ cũng có mối liên lạc sở hữu nhau.
– 1 từ nhưng có thể gọi tên nhiều sự vật , hiện tượng, biểu thị nhiều khái niệm (về sự vật, hiện tượng) có trong thực tế thì từ đấy gọi là từ nhiều nghĩa.
VD 1: Xe đạp: chỉ loại xe người đi, có 2 bánh, dùng sức người đạp cho quay bánh. Đây là nghĩa duy nhất của từ xe đạp. Vậy từ xe đạp là từ chỉ có 1 nghĩa.
VD 2: Sở hữu từ “Ăn”:
– Ăn cơm: cho vào cơ thể thức nuôi sống (nghĩa gốc).
– Ăn cưới: Ăn uống nhân dịp cưới.
– Da ăn nắng: Da hấp thụ ánh nắng cho thấm vào, nhiễm vào.
– Ăn ảnh: Vẻ đẹp được tôn lên trong ảnh.
– Tàu ăn hàng: Tiếp nhận hàng để chuyên chở.
– Sông ăn ra biển: Lan ra, hướng tới biển.
– Sơn ăn mặt: Làm cho huỷ hoại dần từng phần.
=> Như vậy, từ “Ăn” là 1 từ nhiều nghĩa.
* Nghĩa đen: Từng từ bao giờ cũng có 1 nghĩa chính, nghĩa gốc và còn gọi là nghĩa đen. Nghĩa đen là nghĩa quản lý, sắp gũi, quen thuộc, dễ hiểu; nghĩa đen ko hoặc ít phụ thuộc vào văn cảnh.
* Nghĩa bóng: Là nghĩa có sau (nghĩa chuyển, nghĩa ẩn dụ), được suy ra từ nghĩa đen. Muốn hiểu nghĩa chính xác của 1 từ được dùng, nên tìm nghĩa trong văn cảnh.
Trắc nghiệm Luyện tập về từ nhiều nghĩa
Câu 1: Trong những từ in đậm sau đây, những từ nào là từ đồng âm, những từ nào là từ nhiều nghĩa?
1. Lúa bên cạnh đồng đã 9 vàng
2. Nghĩ cho 9 rồi hãy nói
3. Tổ em có 9 học sinh.
☐ Từ 9 trong câu 1 sở hữu từ 9 trong câu 3 là từ nhiều nghĩa.
☐ Từ 9 trong câu 1 sở hữu từ 9 trong câu 2 là từ nhiều nghĩa.
☐ Từ 9 trong câu 1 sở hữu từ 9 trong câu 3 đồng âm sở hữu từ 9 trong câu 2.
☐ Từ 9 trong câu 1 sở hữu từ 9 trong câu 2 đồng âm sở hữu từ 9 trong câu 3.
Lời giải:
– Từ 9 trong câu 1 có nghĩa chỉ hoa quả, hạt đã phát triển thành tới mức có thể thu hoạch được.
– Từ 9 trong câu 2 có nghĩa là suy nghĩ 1 phương pháp kĩ càng.
– Từ 9 trong câu 3 là chỉ số liền sau của số 8 và liền trước số 10.
– Từ 9 trong câu 1 và từ 9 trong câu 2 là từ nhiều nghĩa vì chúng có chung nét nghĩa tương đồng chỉ sự vật, sự việc gì ấy trải qua thời kì đã đạt được tới mức độ có thể phô ra, gặt hái được.
– Từ 9 trong câu 1 và từ 9 trong câu 2 đồng âm sở hữu từ 9 trong câu 3.
Đáp án đúng: Em đánh dấu tích vào những ô trống số 2, 4.
Câu 2: Tìm nghĩa trên cột nên thích hợp sở hữu từng từ trên cột trái:
Lời giải:
– Răng: Phần xương cứng, màu sắc trắng, mọc trên hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn.
– Mũi: Phòng ban nhô lên trên mặt người hoặc động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi.
– Tai: Phòng ban trên 2 bên đầu người và động vật, dùng để nghe.
Câu 3: Tìm trên cột bên nên lời giải nghĩa thích hợp cho từ chạy trong từng câu trên cột bên trái:
Lời giải:
– Bé chạy lon ton trên sân.
-> Sự đi lại nhanh bằng chân.
– Tàu chạy băng băng trên đường ray.
-> Sự đi lại nhanh của phương tiện giao thông
– Đồng hồ chạy đúng giờ.
-> Hoạt động của máy móc.
– Dân làng khẩn trương chạy lũ.
-> Khẩn trương hạn chế những điều ko could sắp xảy tới.
