Cảm nhận 2 khổ cuối Ánh Trăng tuyển chọn 8 bài văn hay, kèm theo 2 dàn ý chi tiết và sơ đồ tư duy, giúp những em học sinh lớp 9 dễ dàng nhận ra những giá trị, cùng vẻ đẹp của ánh trăng.
2 khổ thơ cuối Ánh trăng của Nguyễn Duy còn như 1 lời nhắn nhủ con người ko được lãng quên quá khứ gian khổ mà sâu đậm nghĩa tình. Vậy mời những em cùng theo dõi bài viết dưới đây của Obtain.vn để có thêm nhiều vốn từ, ngày càng học phải chăng môn Văn 9 hơn.
Sơ đồ tư duy Cảm nhận 2 khổ cuối Ánh trăng
Dàn ý cảm nhận 2 khổ thơ cuối bài Ánh Trăng
Dàn ý chi tiết số 1
A. Mở bài
- Giới thiệu nhà thơ Nguyễn Duy.
- Tập thơ “Ánh trăng” của ông được tặng giải A của Hội Nhà Văn Việt Nam 5 1984. Trong đấy, có bài thơ mà tựa đề dùng khiến nhan đề cho cả tập thơ: Ánh Trăng.
- 2 khổ thơ cuối bài thơ cho ta thấy sự thức tỉnh của con người và nhắc nhở đạo lí “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.
B. Phân tách:
- Cảm xúc và suy ngẫm của tác giả trước vầng trăng.
- Hình ảnh “trăng cứ tròn vành vạnh” là tượng trưng cho quá khứ nghĩa tình, thủy chung, đầy đặn, bao dung, nhân hậu.
- Hình ảnh “ánh trăng yên ổn phăng phắc” mang trong mình ý nghĩa nghiêm khắc nhắc nhở, là sự trách móc trong lặng yên ổn.
C. Kết luận
– Nội dung:
- 2 khổ cuối bài thơ cho ta thấy sự thức tỉnh của con người.
- Lời nhắn gửi con người ko được lãng quên quá khứ gian khổ mà sâu đậm nghĩa tình.
- Lời nhắc nhở về nghĩa tình thiêng liêng của nhân dân, đất nước và đạo lí uống nước nhớ nguồn.
– Nghệ thuật:
- Thể thơ ngũ ngôn có nhiều sáng tạo độc đáo.
- Sự hài hòa hài hòa giữa chất tự động sự và trữ tình.
- Ngôn ngữ, hình ảnh giản dị, sắp gũi mà giàu sức gợi.
- Giọng điệu tâm tình thấm thía, lúc thì thiết tha cảm xúc, lúc lại trầm lắng, suy tư.
Dàn ý chi tiết số 2
A. Giới thiệu chung:
– Giới thiệu nhà thơ Nguyễn Duy, nhà thơ quân đội, đã được giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn Nghệ 1972 – 1973, 1 gương mặt tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ thời chống Mĩ cứu nước.
– Tập thơ “Ánh trăng” của ông được tặng giải A của Hội Nhà Văn Việt Nam 5 1984. Trong đấy, có bài thơ mà tựa đề dùng khiến nhan đề cho cả tập thơ : Ánh Trăng. Bài thơ là 1 câu chuyện riêng nhưng có ý nghĩa triết lý như 1 lời tự động nhắc nhở thấm thía của nhà thơ về lối sống nghĩa tình, thủy chung có quá khứ gian lao, có thiên nhiên, đất nước và đồng đội.
– 2 khổ thơ cuối bài thơ cho ta thấy sự thức tỉnh của con người và nhắc nhở đạo lí “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.
B. Phân tách:
Cảm xúc và suy ngẫm của tác giả trước vầng trăng.
– Từ “mặt” được dùng có nghĩa gốc và nghĩa chuyển – mặt trăng, mặt người – trăng và người cùng đối diện đàm tâm.
– Có tư thế “ngửa mặt lên nhìn mặt” người đọc cảm nhận sự lặng yên ổn, thành kính và trong phút chốc cảm xúc dâng trào lúc gặp lại vầng trăng: “có dòng gì rưng rưng”. Rưng rưng của những niềm thương nỗi nhớ, của những lãng quên lạnh nhạt có người bạn cố tri; của 1 lương tri đang thức tỉnh sau những ngày đắm chìm trong cõi u mê mộng mị; rưng rưng của nỗi ân hận ăn năn về thái độ của chính mình trong suốt thời kì qua. 1 chút áy náy, 1 chút tiếc nuối, 1 chút xót xa đau lòng, mọi đã khiến nên dòng “rưng rưng”,dòng thổn thức trong sâu thẳm trái tim người lính.
– Và trong phút giây nhân vật trữ tình nhìn thẳng vào trăng- biểu tượng đẹp đẽ của 1 thời xa vắng, nhìn thẳng vào tâm hồn của mình, bao kỉ niệm chợt ùa về chiếm trọn tâm tư. Kí ức về quãng đời ấu thơ trong sáng, về lúc chiến tranh máu lửa, về dòng ngày xưa hồn hậu hiện lên rõ dần theo dòng cảm nhận trào dâng “như là đồng là bể, như là sông là rừng”. Đồng, bể, sông, rừng, những hình ảnh gắn bó nơi khoảng trời kỉ niệm.
-> Cấu trúc track hành của 2 câu thơ, nhịp điệu dồn dập cùng biện pháp tu từ so sánh, điệp ngữ và liệt kê như muốn khắc họa rõ hơn kí ức về thời kì gắn bó chan hòa có thiên nhiên, có vầng trăng lớn lao sâu nặng, nghĩa tình, tri kỉ. Chính thứ ánh sáng dung dị đôn hậu đấy của trăng đã chiếu tỏ nhiều kỉ niệm thân thương, đánh thức bao tâm tình vốn tưởng chừng ngủ quên trong góc tối tâm hồn người lính. Chất thơ mộc mạc chân thành như vầng trăng hiền hòa, ngôn ngữ hàm súc, giàu tính biểu cảm như “có dòng gì rưng rưng”,đoạn thơ đã đánh động tình cảm nơi người đọc.
– Hình ảnh “trăng cứ tròn vành vạnh” là tượng trưng cho quá khứ nghĩa tình, thủy chung, đầy đặn, bao dung, nhân hậu.
– Hình ảnh “ánh trăng yên ổn phăng phắc” mang trong mình ý nghĩa nghiêm khắc nhắc nhở, là sự trách móc trong lặng yên ổn. Chính dòng yên ổn phăng phắc của vầng trăng đã đánh thức con người, khiến xáo động tâm hồn người lính 5 xưa. Con người “giật mình” trước ánh trăng là sự bừng tỉnh của nhân bí quyết, là sự trở về có lương tâm trong sạch, phải chăng đẹp. Đấy là lời ân hận, ăn năn day dứt, khiến đẹp con người.
C. Kết luận
– Nội dung:
- 2 khổ cuối bài thơ cho ta thấy sự thức tỉnh của con người.
- Lời nhắn gửi con người ko được lãng quên quá khứ gian khổ mà sâu đậm nghĩa tình.
- Lời nhắc nhở về nghĩa tình thiêng liêng của nhân dân, đất nước và đạo lí uống nước nhớ nguồn.
– Nghệ thuật:
- Thể thơ ngũ ngôn có nhiều sáng tạo độc đáo.
- Sự hài hòa hài hòa giữa chất tự động sự và trữ tình.
- Ngôn ngữ, hình ảnh giản dị, sắp gũi mà giàu sức gợi.
- Giọng điệu tâm tình thấm thía, lúc thì thiết tha cảm xúc, lúc lại trầm lắng, suy tư.
Cảm nhận 2 khổ thơ cuối bài Ánh Trăng – Mẫu 1
Bao trùm cả bài thơ “Ánh trăng” của nhà thơ Nguyễn Duy là 1 nỗi day dứt, ăn năn cứ kéo dài triền miên khôn nguôi. Tại ngay dòng tên bài thơ cũng đủ để ta thấy được chủ đề của cả bài thơ. Bởi lẽ, khác có “vầng trăng” là hình ảnh cụ thể thì “ánh trăng” là những tia sáng. Tia sáng đấy đã soi rọi vào góc tối của con người, đánh thức lương tâm của con người, khiến sáng bừng lên cả 1 quá khứ đầy ắp những kỉ niệm đẹp đẽ, thân thương.
Khổ thơ thứ 5 là hình tượng vầng trăng và cảm xúc, suy ngẫm của nhà thơ. Còn tới khổ thơ thứ 6 là những suy ngẫm và triết lí nhân sinh của nhà thơ qua hình tượng trăng:
Ngửa mặt lên nhìn mặtcó dòng gì rưng rưngnhư là đồng là bểnhư là sông là rừng
Từ “mặt” trong khổ thơ được dùng có nghĩa gốc và nghĩa chuyển – mặt trăng, mặt người – trăng và người cùng đối diện đàm tâm. Có tư thế “ngửa mặt lên nhìn mặt” người đọc cảm nhận sự lặng yên ổn, thành kính và trong phút chốc cảm xúc dâng trào lúc gặp lại vầng trăng: “có dòng gì rưng rưng”. Rưng rưng của những niềm thương nỗi nhớ, của những lãng quên lạnh nhạt có người bạn cố tri; của 1 lương tri đang thức tỉnh sau những ngày đắm chìm trong cõi u mê mộng mị; rưng rưng của nỗi ân hận ăn năn về thái độ của chính mình trong suốt thời kì qua. 1 chút áy náy, 1 chút tiếc nuối, 1 chút xót xa đau lòng, mọi đã khiến nên dòng “rưng rưng”, dòng thổn thức trong sâu thẳm trái tim người lính.
Và trong phút giây nhân vật trữ tình nhìn thẳng vào trăng – biểu tượng đẹp đẽ của 1 thời xa vắng, nhìn thẳng vào tâm hồn của mình, bao kỉ niệm chợt ùa về chiếm trọn tâm tư. Kí ức về quãng đời ấu thơ trong sáng, về lúc chiến tranh máu lửa, về dòng ngày xưa hồn hậu hiện lên rõ dần theo dòng cảm nhận trào dâng, “như là đồng là bể, như là sông là rừng”. Đồng, bể, sông, rừng, những hình ảnh gắn bó nơi khoảng trời kỉ niệm.
Cấu trúc track hành của 2 câu thơ, nhịp điệu dồn dập cùng biện pháp tu từ so sánh, điệp ngữ và liệt kê như muốn khắc họa rõ hơn kí ức về thời kì gắn bó chan hòa có thiên nhiên, có vầng trăng lớn lao sâu nặng, nghĩa tình, tri kỉ. Chính thứ ánh sáng dung dị đôn hậu đấy của trăng đã chiếu tỏ nhiều kỉ niệm thân thương, đánh thức bao tâm tình vốn tưởng chừng ngủ quên trong góc tối tâm hồn người lính. Chất thơ mộc mạc chân thành như vầng trăng hiền hòa, ngôn ngữ hàm súc, giàu tính biểu cảm như “có dòng gì rưng rưng”,đoạn thơ đã đánh động tình cảm nơi người đọc.
Nhà thơ lặng lẽ đối diện có trăng trong tư thế lặng yên ổn có phần thành kính: “Ngửa mặt lên nhìn mặt”. Từ “mặt” cuối câu thơ là từ nhiều nghĩa, tạo nên sự đa dạng nghĩa của ý thơ. Nhà thơ đối diện có mặt trăng, người bạn tri kỉ mình đã lãng quên, vầng trăng đối diện có con người hay nói bí quyết khác quá khứ đối diện có hiện tại, thủy chung nghĩa tình đối diện có bạc bẽo vô tình và lãng quên để tự động thú về sự bội bạc của mình.
Lúc người đối mặt có trăng, có dòng gì đấy làm cho cho người lính áy náy dù cho ko bị quở trách 1 lời nào. 2 từ “mặt” trong cùng 1 dòng thô: mặt trăng và mặt người đang cùng nhau trò chuyện. Người lính cảm thấy có dòng gì “rưng rưng” tự động trong tận đáy lòng và dường như nước mắt đang muốn trào ra vì xúc động trước lòng vị tha của người bạn “tri kỉ” của mình. Đối mặt có vầng trăng, bỗng người lính cảm thấy giống như là đang xem 1 thước phim quay chậm về tuổi thơ của mình ngày nào, nơi có “sông” và có “bể”.
Chính những thước phim quay chậm đấy khiến người lính trào dâng nhưng nỗi niềm và những giọt nước mắt tuôn ra tự động nhiên, ko chút gượng ép nào! Những giọt nước mắt đấy đã phần nào khiến cho người lính trở nên thư thái hơn, khiến tâm hồn anh trong sáng lại. 1 lần nữa những hình tượng trong tuổi thơ và chiến tranh được láy lại khiến sáng tỏ những điều mà con người cảm nhận được. Mẫu tâm hồn đấy, dòng vẻ đẹp mộc mạc đấy ko bao giờ bị mất đi, nó luôn lặng lẽ sống trong tâm hồn từng con người và nó sẽ lên tiếng lúc con người bị tổn thương. Đoạn thơ hay trên chất thơ mộc mạc, chân thành, ngôn ngữ bình dị mà thấm thía, những hình ảnh đi vào lòng người.
Những suy ngẫm và triết lí nhân sinh của nhà thơ được thể qua hình tượng trăng trên khổ thơ cuối:
Trăng cứ tròn vành vạnhkể chi người vô tìnhánh trăng yên ổn phăng phắcđủ cho ta giật mình
Hình ảnh “trăng cứ tròn vành vạnh” là tượng trưng cho quá khứ nghĩa tình, thủy chung, đầy đặn, bao dung, nhân hậu. Rồi tới hình ảnh “ánh trăng yên ổn phăng phắc” mang trong mình ý nghĩa nghiêm khắc nhắc nhở, là sự trách móc trong lặng yên ổn. Chính dòng yên ổn phăng phắc của vầng trăng đã đánh thức con người, khiến xáo động tâm hồn người lính 5 xưa. Con người “giật mình” trước ánh trăng là sự bừng tỉnh của nhân bí quyết, là sự trở về có lương tâm trong sạch, phải chăng đẹp. Đấy là lời ân hận, ăn năn day dứt, khiến đẹp con người.
Trong cuộc gặp lại ko lời này trăng và người như có sự đối lập. Trăng đã phát triển thành biểu tượng cho sự bất biến, vĩnh hằng ko đổi thay đổi. “Trăng cứ tròn vành vạnh” biểu tượng cho sự tròn đầy thủy chung, trọn vẹn của thiên nhiên, quá khứ dù cho con người đổi thay đổi “vô tình”.
Ánh trăng còn được nhân hóa “yên ổn phăng phắc” ko 1 lời trách cứ, gợi liên tưởng tới dòng nhìn nghiêm khắc, bao dung, độ lượng của người bạn thủy chung, nghĩa tình, nhắc nhở nhà thơ và từng chúng ta: con người có thể vô tình quên nhưng thiên nhiên nghĩa tình quá khứ luôn tròn đầy bất diệt.
Tình cảm của trăng, tấm lòng của trăng chính là tình cảm của những người đồng chí, đồng đội, đồng bào, nhân dân. Sự yên ổn lặng đấy khiến nhà thơ “giật mình” thức tỉnh, dòng “giật mình” của lương tâm nhà thơ thực đáng trân trọng, nó mô tả sự suy nghĩ, trăn trở tự động đấu tranh có chính mình để sống phải chăng hơn. Giật mình để ko chìm vào lãng quên. Giật mình để ko đánh mất quá khứ. Con người giật mình trước ánh sáng lặng lẽ là sự thức tỉnh của nhân dân bí quyết trở về có lương tâm trong sạch, phải chăng đẹp.
Dòng thơ cuối dồn nén biết bao tâm sự, lời sám hối ăn năn dù ko đựng lên nhưng chính vì thế càng trở nên ám ảnh, day dứt. Qua đấy Nguyễn Duy muốn gửi tới mọi người lời nhắc nhở về lẽ sống, đạo đức lí ân nghĩa thủy chung.
Trong cuộc gặp lại ko lời này, trăng va người như có sự đối lập. Trăng – hình ảnh của thiên nhiên, trong cảm nhận của con người, giờ đây theo quy luật tuần hoàn của nó, vẫn chiếu sáng, vẫn “tròn vành vạnh” dẫu cho “người vô tình”. Suốt bài thơ, vầng trăng luôn được miêu tả gắn có những định ngữ (“nghĩa tình”, “tròn”), tới khổ cuối kết tinh trong hình ảnh “tròn vành vạnh”, đấy là ân nghĩa thủy chung, là những giá trị phải chăng đẹp của quá khứ mãi vẹn nguyên. Mẫu yên ổn lặng của trăng, dòng ánh sáng dịu mát của trăng ko bắt buộc là 1 sự bất động mà lại khiến cho con người suy ngẫm về mình.
Con người như có sự ân hận, xót xa vì đã “vô tình”, vô tình có trăng cũng là vô tình có cuộc sống, có con người và cả có những gì thân thuộc, có quá khứ, có hiện tại. Mẫu “yên ổn phăng phắc”, sự yên ổn lặng đầy nghĩa tình, ko 1 lời trách cứ mà có phần nghiêm khắc của trăng đã đánh thức con người, khiến xáo động tâm hồn người lính xưa. Con người “giật mình” trước ánh trăng lặng lẽ là sự bừng tỉnh của nhân bí quyết, trở về có lương tâm trong sạch, phải chăng đẹp. Đấy là 1 nỗi ăn năn nhân bản, thức tỉnh tâm linh, khiến đẹp con người. Mẫu “giật mình” chứa đựng cả tin yêu, hello vọng. Sự xao động trong lặng yên này như 1 nguồn nước ngầm vọt trào lên sẽ xua đi bao lỗi lầm để vững vàng tạo 1 cuộc sống đẹp đẽ.
Giọng thơ từ thiết tha tới trầm lắng trong cảm xúc và suy tư lặng lẽ. Ko bắt buộc ngẫu nhiên mà trong bài tác giả nhiều lần nhắc tới “vầng trăng tròn”, còn tới đây lại nhắc tới Ánh trăng và tên tập thơ cũng là Ánh trăng. “Vầng trăng tròn” để nói về quá khứ thủy chung, nghĩa tình, vẹn nguyên, còn “ánh trăng” để nói tới vầng hào quang của quá khứ, ánh sáng của lương tâm, của đạo đức, dòng ánh sáng rọi soi, thức tỉnh, để xua đi khuất tối trong tâm hồn.
Hình ảnh thơ tới đây gợi ra chiều sâu tư tưởng triết lí: vầng trăng ko chỉ là hiện thân cho vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình, hơn thế, trăng còn là vẻ đẹp bình dị mà vĩnh hằng của đời sống. Vầng trăng cứ tròn đầy và lặng lẽ nhắc chi người “vô tình” là biểu tượng cho sự bao dung, độ lượng, cho nghĩa tình thủy chung, trọn vẹn, trong sáng, thoải mái, ko đòi hỏi sự đền đáp. Đấy chính là phẩm chất cao cả của nhân dân mà Nguyễn Duy cũng như nhiều nhà thơ cùng thời đã tìm ra và cảm nhận 1 bí quyết sâu sắc trong thơ từ thời chiến tranh chống Mĩ.
Vầng trăng cứ tròn vành vạnh tượng trưng cho quá khứ đẹp đẽ, vẹn nguyên, chẳng thể mờ phai. “Ánh trăng yên ổn phăng phắc” chính là người bạn, nhân chứng nghĩa tình mà nghiêm khắc đang nhắc nhở nhà thơ (và cả trong từng chúng ta). Con người có thể vô tình, lãng quên, nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy, bất diệt. Ánh trăng vì thế ko chỉ là chuyện của 1 người, 1 thế hệ – thế hệ từng sống hào hùng suốt 1 thời đánh giặc, mà có ý nghĩa có nhiều người, có mọi thời. Nó có ý nghĩa cảnh tỉnh, gợi cho mọi người sống ý nghĩa, sống đẹp, xứng đáng có, những người đã khuất, xứng đáng có chính mình, trân trọng quá khứ để vững bước trên đường tới tương lai.
Bài thơ trò chuyện trăng mà lại là chuyện đời, khơi đúng dòng nguồn nguồn đạo lí cổ xưa của dân tộc: thủy chung, nghĩa tình, uống nước nhớ nguồn, lời thơ thấm thía, xúc động, bởi trước hết nó là lời tự động nhắc nhở có giọng trầm tĩnh mà lắng sâu.
Cảm nhận 2 khổ thơ cuối bài Ánh Trăng – Mẫu 2
Trăng là 1 đề tài quen thuộc trong thơ ca. Trăng như 1 biểu tượng thơ mộng gắn có tâm hồn thi sĩ. Nhưng có 1 nhà thơ cũng viết về trăng, ko chỉ tìm thấy trên đấy dòng thơ mộng, mà còn gửi gắm những nỗi niềm tâm sự mang trong mình tính hàm nghĩa độc đáo. Đấy là trường hợp bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy.
Vầng trăng đã từng gắn bó có tuổi thơ, có cuộc đời người lính, đã phát triển thành người bạn tri kỉ, ngỡ ko bao giờ quên. nhưng hoàn cảnh sống đổi thay đổi, con người cũng thay đổi đổi, có lúc cũng trở nên vô tình. Sau thắng lợi trở về thành phố, quen ánh điện cửa gương, làm cho cho vầng trăng nghĩa tình vô tình bị lãng quên. nhưng 1 tình trạng đời thường xảy ra khiến cho con người bắt buộc giật mình tỉnh ngộ, bắt buộc đối mặt có vầng trăng mà sám hối:
Ngửa mặt lên nhìn mặtCó dòng gì rưng rưngNhư là đồng là bểNhư là sông là rừng.
Rưng rưng là biểu lộ xúc động, nước mắt đang ứa ra, sắp khóc. Giọt nước mắt khiến cho lòng người thư thái lại, trong sáng lại. Bao kỉ niệm đẹp ùa về, tâm hồn gắn bó chan hòa có thiên nhiên, có vầng trăng xưa, có đồng có bể,có sông có rừng. Cấu trúc câu thơ track hành có những biện pháp tu từ so sánh, điệp ngữ cho thấy ngòi bút Nguyễn Duy thực tài hoa. Đoạn thơ hay trên chất thơ bộc bạch chân thành, trên tính biểu cảm, ngôn từ và hình ảnh thơ đi vào lòng người, khắc sâu 1 bí quyết nhẹ nhàng mà thấm thía những gì nhà thơ muốn tâm sự có chúng ta. Khổ thơ cuối mang trong mình hàm ý độc đáo và sâu sắc:
Trăng cứ tròn vành vạnhKể chi người vô tìnhÁnh trăng yên ổn phăng phắcĐủ cho ta giật mình.
Tròn vành vạnh là trăng rằm, 1 vẻ đẹp viên mãn. Trăng vẫn thuỷ chung mặc cho ai thay đổi đổi, vô tình có trăng. Ánh trăng yên ổn phăng phắc, ko 1 lời trách cứ. Trăng bao dung và độ lượng biết bao. Tấm lòng bao dung độ lượng đấy làm cho cho ta bắt buộc giật mình. Sự giật mình để tự động lột xác, để trở về. Trở về có chính mình phải chăng đẹp xưa kia. Đấy là dòng giật mình để tự động hoàn thiện.
Tóm lại, có giọng thơ trầm tĩnh, sâu lắng, đoạn thơ trên đã gây nhiều xúc động cho người đọc. Nó như là lời tâm sự, lời tự động thú, lời tự động nhắc chân thành. Qua đoạn thơ, tác giả muốn bảo rằng: bắt buộc thuỷ chung, trọn vẹn, bắt buộc nghĩa tình sắt son có nhân dân, có đất nước, và ngay có chính bản thân mình.
Cảm nhận 2 khổ thơ cuối bài Ánh Trăng – Mẫu 3
“Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” – đấy là cổ xưa thời gian dài đời của dân tộc Việt Nam. Cổ điển đấy đã được nhắc tới siêu nhiều trong những tác phẩm văn học từ bao đời nay. Chỉ bàn tới những tác phẩm văn học tiên tiến lớp 9, hẳn chúng ta đều biết tới những tác phẩm thuộc chủ đề này: “Bếp lửa” của Bằng Việt, “Ánh trăng” của Nguyễn Duy. Qua những bài thơ, những tác giả đã kín đáo bộc lộ những suy nghĩ, chiêm nghiệm về 1 lẽ sống ân nghĩa thủy chung cao quý trong cuộc đời của từng con người.
Bằng hình tượng “Ánh trăng” thấm đượm ý nghĩa nhân văn và tư tưởng triết luận, Nguyễn Duy đã thẳng thắn và quả cảm gửi tới chúng ta 1 bức thông điệp tha thiết, đẹp đẽ: “Hãy lắng lại 1 phút dòng chen lấn, bận bịu của cuộc sống để nhìn lại bản thân mình!” – để trở về có cội nguồn đạo lý “nhớ nguồn” của dân tộc thông qua việc xây dựng nhân vật trữ tình biết tự động soi rọi, tự động ý thức về những lầm lỗi của mình, để hướng thiện.
Lời nhắn nhủ của nhà thơ giống như 1 câu chuyện bé có giọng điệu tâm tình. Đây là câu chuyện của chính nhà thơ. Lời thơ mở đầu như đưa người đọc trở về có quá khứ tuổi thơ của tác giả có 1 giọng nhắc bé nhẹ. Đấy là 1 tuổi thơ gắn bó thân thiết có thiên nhiên. Tuổi thơ được cảm nhận những điều kì thú của thiên nhiên. Tới lúc phát triển thành người lính, sống trên trong rừng vầng trăng lại thành tri kỉ. Người chiến sĩ có thể nằm ngủ dưới trăng, đứng gác dưới trăng, trăng cùng chia sẻ những gian lao của cuộc đời người lính. Trăng cũng đã cùng vui niềm vui thắng trận của người chiến sĩ. Rõ ràng tình cảm của người chiến sĩ và trăng là tình cảm keo sơn gắn bó, tưởng như tình cảm đấy gắn bó mãi mãi. Nhưng câu chuyện chuyển biến về hiện tại, điều “ngỡ ko bao giờ quên” hiện nay} đã quên. Giọng thơ như trầm lắng lại có nét trầm ngâm, suy tư lúc nhắc tới. Cảnh phồn hoa nơi tỉnh thành nờm nợp, đời sống của con người cũng khởi đầu thay đổi đổi. Ánh sáng của điện đã thay đổi cho ánh sáng của trăng. Vì thế mà lòng người lúc này cũng thay đổi đổi. Vẫn là vầng trăng xưa, hiện nay} vầng trăng đấy lại đi qua ngõ. Thế nhưng người bạn đấy hiện nay} đã thành người dưng tức là ko hề quen biết. Sự đổi thay đổi này diễn ra trong lòng người lính. Anh đã quên đi người bạn 5 xưa, người bạn đã từng chịu chung gian khổ trên rừng, cùng gắn bó có anh tuổi ấu thơ. Giọng thơ thầm thì như lời trò chuyện. Anh đang trò chuyện có chính mình, suy nghĩ về việc mình đã thay đổi đổi tình cảm quên đi vẻ đẹp của thiên nhiên, bình dị. Cần chăng, sự suy ngẫm này như 1 sự sám hối, tự động trách mình. Sống trong hiện tại mà quên đi quá khứ, sống trong hòa bình có toàn bộ vật chất mà quên đi những ngày gian khổ.
Nhưng nhà thơ ko giới hạn lại trên đấy mà còn sáng tạo ra 1 cuộc sống chân thực mà cũng siêu quen thuộc xảy ra trên tỉnh thành đấy là hệ thống đèn điện tắt cả. 1 ko gian phòng – đinh tối om. Người chiến sĩ cũng giống như bao người khác vội bật tung cửa sổ, đột ngột thấy vầng trăng. Như vậy trăng xưa lại tới có người vẫn tròn vẫn đẹp và thuỷ chung có mọi người.
Ngửa mặt lên nhìn mặtcó dòng gì rưng rưngnhư là đồng, là bểnhư là sông, là rừng
Người ngắm trăng và suy ngẫm bâng khuâng “Ngửa mặt lên nhìn mặt”. 2 chữ “mặt” trong 1 vần thơ, mặt trăng và mặt người đối diện nhau. Đấy là nhìn mặt tri kỉ, mặt của nghĩa tình mà bấy thời gian dài nay mình dửng dưng. Nguyễn Duy gặp lại ánh trăng như gặp lại người bạn tuổi thơ, như gặp lại người bạn từng sát cánh bên nhau trong những tháng 5 gian khổ. Trăng chẳng nói chẳng trách nhưng tâm trạng của người lính có gì đấy rưng rưng. Cần chăng đấy là tâm trạng xúc động nghẹn ngào. Nước mắt như chực ứa ra. Bao kỉ niệm đẹp của 1 đời người đã ùa về trong tâm trí người chiến sĩ. Từ “rưng rưng” gợi tả nỗi xúc động của thi sĩ. Những kỷ niệm ngày nào bấy thời gian dài tưởng bị chôn vùi nay lại ùa về đánh thức tâm hồn người trong cuộc “như là đồng là bể, như là sông là rừng”. Câu trúc của câu thơ sóng đôi hài hòa có phép tu từ so sánh, từ “là” được nhắc lại 4 lần cho ta thấy ngòi bút của Nguyễn Duy thực tài hoa. Ông đã gợi ta được sự gắn bó chan hòa có thiên nhiên của người chiến sĩ trong quá khứ. Bởi lẽ nhớ tới đồng, tới sông, tới bể là nói tới thời ấu thơ, nói tới rừng là nói tới thời chiến tranh. 2 hình ảnh thơ này được lặp lại trên khổ thơ đầu. Như vậy vầng trăng trong đoạn thơ ko chỉ là vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là biểu tượng của quá khứ nghĩa tình. Vầng trăng đã đánh thức dậy mọi, từ những 5 tháng hoa niên cho tới lúc cầm súng hành quân đuổi giặc dưới những cánh rừng. Hóa ra những ký ức đẹp đẽ đấy đã ko mất đi và con người ko bắt buộc hoàn toàn vô tâm tới thế. Ký ức đấy chỉ tạm lắng xuống, con người trong lúc bận rộn có thể lãng quên đi nhưng chỉ cần 1 tác động bé nào đấy, chúng sẽ sống dậy vẹn nguyên, thậm chí còn đằm sâu hơn, tạo nên vẻ đẹp ko gì sánh nổi của tâm hồn con người.
Nguyễn Duy đưa người đọc cùng đắm chìm tong suy tư, trong chiêm nghiệm về “vầng trăng nghĩa tình” 1 thời:
Trăng cứ tròn vành vạnhkể chi người vô tìnhánh trăng yên ổn phăng phắcđủ cho ta giật mình
Bài thơ giới hạn trên cảm xúc “rưng rưng” cũng đã rõ chủ đề. Nhưng thêm 1 đoạn cuối, ý tưởng bài thơ được đẩy cao thêm, rõ hơn và mạnh hơn trong sự bình luận về 1 thái độ sống. Hình ảnh “vầng trăng” còn được nhà thơ nhìn lại “tròn vành vạnh” thực là đẹp, 1 dòng đẹp viên mãn ko hề bị khiếm khuyết dù ai kia thay đổi đổi, vô tình. Ánh trăng sáng tròn đầy hay chính là dòng đẹp của nghĩa tình thủy chung, nhân hậu? Ánh trăng vừa nghiêm khắc, lạnh lùng, vừa bao dung độ lượng: “nhắc chi người vô tình”. Chính ánh trăng vô ngôn, ko 1 lời trách cứ đấy đã làm cho cho “người vô tình” thấy rõ dòng khiếm khuyết của bản thân mà ko khỏi “giật mình“ tỉnh ngộ. Thực khó diễn tả cho hết tâm trạng của con người lúc đấy, biết bao ý nghĩa hàm ẩn trong 2 chữ “giật mình”. Mẫu “giật mình” chân thành thay đổi cho 1 lời sám hối ăn năn. Dù lời sám hối đấy ko được đựng lên nhưng chính vì thế nó lại khiến cho ý thơ trở nên ám ảnh, day dứt hơn. Cả bài thơ là vô nhân xưng, tới đây tác giả new xưng “ta” để nhận lỗi, để tạ tội. 1 dòng giật mình tái mặt lúc nhận ra chân tướng của chính mình. Đằng sau dòng giật mình đấy người đọc cảm nhận được niềm ân hận day dứt của 1 con người đã nghiêm khắc nhìn thẳng vào mình để nhận ra dòng sai của mình. Người xưa hay nói “trong dòng rủi có dòng might”. 1 sự cố siêu bình thường của nền văn minh tiên tiến đã thức tỉnh con người trở về có những giá trị cao đẹp, vĩnh hằng. Đấy chính là dòng hay và độc đáo của bài thơ có sức cảm hóa lòng người.
Đọc bài thơ người đọc đều cảm nhận ra đây ko chỉ là câu chuyện riêng của nhà thơ mà cũng là chuyện của mình. Từ câu chuyện đấy gợi ra cho người đọc sự suy ngẫm và liên tưởng tới bí quyết sống của chính mình . Nhà thơ tâm sự có bạn đọc những điều sâu kín nơi lòng mình nhưng cũng là để gửi tới người đọc 1 bức thông điệp về bí quyết sống đẹp trong hoàn cảnh đất nước hòa bình. Qua tâm sự sâu kín của Nguyễn Duy trên bài thơ “Ánh trăng”, chúng ta như được thanh lọc lại tâm hồn mình, như lay động miền ký ức mà có lúc vô tình chúng ta đã lãng quên. Mong sao những ai từng trên có sông, có biển, có đồng, có rừng… trong những 5 tháng gian lao đấy luôn luôn có được tình cảm này.
Cảm nhận 2 khổ thơ cuối bài Ánh Trăng – Mẫu 4
Trăng và con người đã gặp nhau trong 1 giây phút tình cờ. Con người ko còn muốn trốn chạy vầng trăng, trốn chạy cả bản thân mình được nữa. Tư thế “ngửa mặt lên nhìn mặt” là tư thế đối mặt: “mặt” trên đây chính là vầng trăng tròn. Con người thấy mặt trăng là thấy được người bạn tri kỷ ngày nào. Bí quyết viết thực lạ và sâu sắc – dùng những từ ko quản lý để diễn tả sự xúc động cảm động chợt dâng trào trong lòng anh lúc gặp lại vầng trăng.
Cảm xúc “rưng rưng”: Tâm hồn đang rung động, xao xuyến, gợi nhớ gợi thương. Nhịp thơ hối hả dâng trào như tình người dào dạt. Niềm vui vẽ của nhà thơ giống như là đang được sống lại 1 giấc chiêm bao.
Sự xuất hiện đột ngột của vầng trăng khiến ùa dậy trên tâm trí nhà thơ bao kỷ niệm quá khứ phải chăng đẹp lúc cuộc sống còn quá nghèo nàn, gian lao. Lúc đấy con người có thiên nhiên trăng là tri kỷ, nghĩa tình.
Khổ thơ kết lại bài thơ bằng 2 vế đối lập mà đồng thời:
“Trăng cứ tròn vành vạnh… Đủ cho ta giật mình”
Tại đây có sự đối lập giữa “tròn vành vạnh” và “kẻ vô tình”, giữa dòng yên ổn lặng của ánh trăng có sự “giật mình” thức tỉnh của con người. Vầng trăng có ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Hình ảnh “vầng trăng tròn vành vạnh”, bên cạnh nghĩa đen là vẻ đẹp tự động nó và mãi mãi vĩnh hằng của cuộc sống còn có nghĩa tượng trưng cho vẻ đẹp của nghĩa tình quá khứ, đầy đặn, thuỷ chung, nhân hậu bao dung của thiên nhiên, của cuộc đời, con người, nhân dân, đất nước.
Hình ảnh “ánh trăng yên ổn phăng phắc” có ý nghĩa nghiêm khắc nhắc nhở nhà thơ và cả từng chúng ta con người có thể vô tình, có thể lãng quên nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ thì luôn tròn đầy, bất diệt. Sự ko vui, sự trách móc trong lặng yên ổn của vầng trăng là sự tự động vấn lương tâm dẫn tới dòng “giật mình” trên câu thơ cuối. Mẫu “giật mình” là cảm giác và phản xạ tâm lý có thực của 1 người biết suy nghĩ, chợt nhận ra sự vô tình, bạc bẽo, sự nông nổi trong bí quyết sống của mình.
Mẫu “giật mình” của sự ăn năn, tự động trách, tự động thấy bắt buộc đổi thay đổi trong bí quyết sống. Mẫu “giật mình” tự động nhắc nhở bản thân ko bao giờ được khiến người phản bội quá khứ, phản bội thiên nhiên, sùng bái hiện tại mà coi rẻ thiên nhiên. Thiên nhiên thực nghiêm khắc, lạnh lùng nhưng cũng thực ân tình, độ lượng bao dung, vầng trăng và thiên nhiên là trường tồn, bất diệt. Thì ra những bài học sâu sắc về đạo lý khiến người đâu cứ bắt buộc tìm trong sách vở hay từ những khái niệm trừu tượng xa xôi.
Ánh trăng thực sự đã như 1 tấm gương soi để thấy được gương mặt thực của mình, để tìm lại dòng đẹp tinh khôi mà chúng ta tưởng đã ngủ ngon trong quên lãng.
Cảm nhận khổ 5, 6 bài thơ Ánh trăng
Nguyễn Duy thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Bước ra từ cuộc chiến, hồn thơ Nguyễn Duy lại đau đáu, trăn trở có những miền kí ức xa xưa và ân nghĩa trong kháng chiến thuở nào. Bài thơ “Ánh trăng” mô tả 1 phần tâm sự như thế của nhà thơ. Đoạn thơ sau đây mô tả siêu rõ điều đấy:
…Từ hồi về thành phố…
đủ cho ta giật mình.
(Ánh trăng – Nguyễn Duy)
Bài thơ ra đời lúc đất nước đã đi qua những cuộc chiến tranh gian khó. Nhà thơ đi những chiến trường để về có hoà bình, về có ấm êm. Cứ ngỡ rằng cuộc đời từ nay chỉ có phố phường, đèn điện; những 5 tháng cũ đã qua rồi, mọi 1 đi ko trở lại…
Từ những 5 tháng tuổi thơ bươn trải nhọc nhằn gắn bó có đồng, có sông rồi có bể cho tới những 5 tháng chiến tranh gian khổ sống có rừng, bao giờ trăng cũng sắp gũi, thân thiết. Giữa con người có thiên nhiên, có trăng là mối quan hệ chung sống, quan hệ thâm tình khăng khít. Trăng là người bạn đồng hành trên từng bước đường gian lao nên trăng hiện diện như là hình ảnh của quá khứ, là hiện thân của kí ức chan hoà nghĩa tình. Người ta cứ đinh ninh về sự bền chặt của mối giao tình đấy, nhưng:
Từ hồi về thành phốquen ánh điện, cửa gươngvầng trăng đi qua ngõnhư người dưng qua đường…
Cuộc sống tiên tiến có ánh sáng chói loà của ánh điện, cửa gương đã khiến lu mờ ánh sáng của vầng trăng. Tác giả đã tạo ra sự đối lập giữa hình ảnh vầng trăng tri kỉ, nghĩa tình trong quá khứ và vầng trăng “như người dưng qua đường” trong hiện tại. Sự đối lập này diễn tả những đổi thay đổi trong tình cảm của con người. Thủa trước, ta hồn nhiên sống có đồng, có sông, có bể, có gian lao “trên rừng”, lúc đấy trăng chan hoà nghĩa tình, thiên nhiên và con người sắp gũi, hoà hợp. Ngay thời điểm hiện tại}, thói quen cuộc sống phương tiện đủ đầy làm cho ta ko còn thấy trăng là tri kỉ, nghĩa tình nữa. Nhà thơ nói về trăng là để nói thế thái, nhân tình.
Tuy nhiên, cuộc sống tiên tiến luôn có những bất trắc. Và chính trong những bất trắc đấy, ánh sáng của quá khứ, của ân tình lại bừng tỏ, là lúc người ta nhận ra giá trị của quá khứ gian lao mà nghĩa tình, thiếu thốn mà đủ đầy:
Thình lình đèn điện tắtphòng buyn-đinh tối omvội bật tung cửa sổđột ngột vầng trăng tròn…
Đây là khổ thơ quan yếu trong cấu tứ của toàn bài, là sự chuyển biến có ý nghĩa bước ngoặt của nguồn cảm xúc, bộc lộ rõ chủ đề tư tưởng của bài thơ.
Ko chỉ là sự thay đổi thế đúng lúc của ánh trăng cho ánh điện, trên đây còn là sự thức tỉnh, bừng ngộ về ý nghĩa của những ngày tháng đã qua, của những dòng bình dị của cuộc sống, của tự động nhiên, là sức sống vượt ra bên cạnh ko gian, thời kì của tri kỉ, nghĩa tình. Những từ “bật tung”, “đột ngột” diễn tả trạng thái cảm xúc mạnh mẽ, bất ngờ. Có dòng gì như thảng thốt, lo âu trong hình ảnh “vội bật tung cửa sổ”. Vầng trăng tròn đâu bắt buộc lúc “đèn điện tắt” new có? Cũng như những tháng 5 quá khứ, vẻ đẹp của đồng, sông, bể, rừng ko hề mất đi. Chỉ có điều con người có nhận ra hay ko mà thôi. Và thế là trong dòng khoảnh khắc “thình lình” đối diện có trăng đấy, ân tình xưa “rưng rưng” sống dậy, thổn thức lòng người:
Ngửa mặt lên nhìn mặtcó dòng gì rưng rưngnhư là đồng là bểnhư là sông là rừng…
“Ngửa mặt lên nhìn mặt” viết như vậy để 2 gương mặt – 2 người bạn cũ nhìn thẳng vào nhau, để tự động hỏi nhau rằng còn nhớ nhau chăng, để những kỉ niệm xưa chợt vụt về trong kí ức, để khiến se thắt lòng người vì những vô tình hờ hững của chính mình. Quả có vậy, đối diện có trăng là đối diện có chính mình, có con người hiện tại và cả có con người trong quá khứ. Vầng trăng mang trong mình ý nghĩa biểu tượng. Mặt trăng đối diện có mặt người, mặt trăng cũng là mặt người, là quá khứ đang sáng trong thực tế, trăng là tri kỉ, ân tình xưa,…
Trăng cứ tròn vành vạnhKể chi người vô tìnhánh trăng yên ổn phăng phắcĐủ cho ta giật mình
Vầng trăng đột ngột hiện ra có 1 vẻ đẹp ám ảnh lòng người. ’’Trăng cứ tròn vành vạnh”, thời điểm trăng tròn chính là vào ngày rằm hàng tháng. Câu thơ gợi tới vẻ đầy đặn, tròn trịa của vầng trăng và cũng là vẻ sáng tươi hiền dịu của thứ ánh sáng trong lành nhất vũ trụ. Đêm trăng tròn, trăng để khắp ko gian tràn đi ánh sáng vàng dịu, sóng sánh như mật ngọt. Trăng như rải bạc trên mặt nước. Trăng như tưới sạch, khiến đẹp, khiến bóng lên những lùm cây. Trăng khiến mặt người hớn hở vui cười. Và nói như nhà văn Nam Cao: trăng khiến mọi thứ đẹp lên! Nhưng vẻ “tròn vành vạnh” của vầng trăng còn gợi tới 1 suy tưởng khác: vầng trăng còn tròn đầy “vành vạnh” nghĩa là trăng vẫn còn trọn vẹn những ân nghĩa xưa có những người lính 5 nào. Và điều đáng quý, đáng nghĩ là trăng vẫn tròn ngay cả lúc người đã “vô tình”:
“Trăng cứ tròn vành vạnh Nhắc chi người vô tình”.
Câu thơ gieo vào lòng người đọc 1 thoáng giật mình để rồi thấy ăn năn, day dứt. Vầng trăng kia cũng giống như bao con người, bao kí ức đẹp đẽ đã đi qua đời ta. Những con người của quá khứ, những kí ức xa xưa… tất thảy vẫn còn nguyên tấm lòng thuỷ chung trọn vẹn. Còn riêng ta, new 1 chút phù hoa, danh lợi mà đã quên đi những ân tình, những thề nguyền thiêng liêng xưa cũ. Và rồi, ta càng thấy day dứt, băn khoăn hơn bởi khoảng lặng mênh mang trong mình của vầng trăng tròn cao thượng:
“Ánh trăng yên ổn phăng phắcĐủ cho ta giật mình”.
“Ánh trăng yên ổn phăng phắc” để ngân mãi những dòng ánh sáng toả đi khắp nhân gian. Điều đấy cũng có nghĩa trăng mãi hao dung, hiền từ và độ lượng. Mẫu đáng sợ là dòng yên ổn lặng của kí ức. Ta đã quên đi quá khứ, ta đã có lỗi có người xưa để sống 1 cuộc đời ồn ào, náo nhiệt nhưng mọi vẫn yên ổn lặng dõi theo ta có dòng nhìn bao dung, rộng mở. Và chính bởi sự cao thượng đấy đã làm cho ta “giật mình”. “Giật mình” để nhận ra sự cao đẹp của người xưa. “Giật mình” để nhận ra phần hờ hững, lãng quên đáng chê trách của mình. “Giật mình” còn để biết nhìn lại mình cho đúng. Tiền tài danh lợi, đấy chưa bắt buộc là điều quý giá nhất trên đời. Cần biết sống có tình, có nghĩa, thuỷ chung trọn vẹn trước sau new làm cho lòng người sạch trong và thư thái.
Ko dùng nhiều thủ pháp nghệ thuật phức tạp, tinh xảo, đoạn thơ của Nguyễn Duy đi vào lòng người bởi sự giản dị của quy luật tình cảm siêu con người. Đọc khổ thơ, người đọc thấy thấm thía triết lí sâu xa mà nhà thơ đã gửi gắm. Cần biết sống đủ đầy, trọn vẹn có những ân tình xưa cũ để chúng ta được sống đủ đầy, thư thái trong cuộc đời.
Bài thơ giống như 1 câu chuyện riêng, 1 câu chuyện ân tình giữa người có trăng. Sự hài hòa giữa chi tiết tự động sự và trữ tình tạo nên giọng điệu tâm tình cho cả bài thơ. Nhịp thơ nhịp nhàng theo lời nhắc tự động nhiên của nhân vật trữ tình, nhưng cũng có lúc ngân nga, tha thiết hay có lúc trầm lắng, suy tư.
Cảm nhận khổ thơ 5 và 6 bài thơ Ánh trăng
Bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy mang trong mình dáng dấp 1 câu chuyện bé, 1 lời tâm tình nhắc theo trình tự động thời kì. Dòng sáng kiến mới trữ tình của nhà thơ chảy theo nguồn tự động sự đấy. Tại quãng thời kì giữa quá khứ và thực tế đã có 1 sự biến đổi, 1 sự thực đáng chú ý: khởi đầu từ hồi ức về “hồi bé”, ‘hồi chiến tranh” sống sắp gũi, gắn bó có thiên nhiên, có vầng trăng: “ko bao giờ quên dòng vầng trăng nghĩa tình”. Tiếp đấy là sự đổi thay đổi của hoàn cảnh hiện tại: “Từ hồi về thành phổ”, con người sống có những tiện nghi tiên tiến mà quên đi vầng trăng: “vầng trăng đi qua ngõ như người dưng qua đường”.
Trước hết, ánh trăng của Nguyễn Duy là hình ảnh đẹp của thiên nhiên có mọi những gì là thi vị, sắp gũi, hồn nhiên, tươi mát. Ánh trăng sắp có tuổi ấu thơ của tác giả. Vầng trăng đấy hồn nhiên như cuộc sống, như đất trời. Cuộc sống hoà bình “ánh điện của gương, buyn đinh” đã làm cho cho nhà thơ nhìn ánh trăng như 1 “người dưng qua đường”. Con người từng 1 thời chiến đấu, từng ngang dọc trên nhiều chiến trường đã có lúc như lãng quên quá khứ
Tưởng chừng như mọi là lẽ thường tình ví dụ ko có sự cố đấy xảy tới. Trong dòng diễn biến theo thời kì, sự việc bất thường trên khổ thơ thứ tư: “thình lình đèn điện tắt” chính là bước ngoặt để tác giả bộc lộ cảm xúc, mô tả chủ đề tác phẩm. Vầng trăng tròn trên bên cạnh kia, trên kia đối lập có “phòng buyn-đinh tối om”. Chính vì xuất hiện đột ngột trong bối cảnh đấy, vầng trăng bất ngờ mà tự động nhiên đã gợi ra bao kỷ niệm nghĩa tình. Cần đột ngột như thế. Cần bất ngờ như thế, vầng trăng new khiến thức dậy trong tâm trí con người bao cảm xúc:
“Ngửa mặt lên nhìn mặtcó dòng gì rưng rưngnhư là đồng là bểnhư là sông là rừng”
Nhà thơ lặng lẽ đối diện có vầng trăng trong tư thế lặng yên ổn có phần thành kính: “ngửa mặt lên nhìn mặt”. Từ “mặt” cuối câu thơ là từ nhiều nghĩa, tạo nên sự đa dạng nghĩa của ý thơ. Đối diện có trăng, nhà thơ khiến thức tỉnh tình cảm, lương tâm con người: như nhìn thấy cả mặt trong đấy và tư vấn lương tâm, hổ then, ân hận về sự thay đổi đổi của mình.
Cuộc đối thoại ko lời trong khoảnh khắc đấy đã khiến nhà thơ “rưng rưng” xúc động vì quá khứ vất vả, gian lao nhưng tràn ngập niềm vui cùng có trăng, có thiên nhiên bấy thời gian dài tưởng đã lãng quên bỗng ùa về trong nỗi nhớ làm cho nhà thơ nghẹn ngào… Vầng trăng trong bài thơ còn có ý nghĩa biểu tượng: biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình, biểu tượng cho vẻ đẹp bình dị và vĩnh hằng của đời sống. Vầng trăng đâu chỉ khiến ùa dậy trong tâm trí những hình ảnh của thiên nhiên, của quê hương đất nước, mà còn đánh thức trong tâm trí con người bao kỷ niệm hồn nhiên của thời tuổi bé, bao kỷ niệm nghĩa tình của 1 thời kì lao chiến đấu.
Cuộc sống hiện tại như ngừng lại để con người soi vào quá khứ, vào 1 thời họ đã lãng quên. Con người có thời cơ soi vào chính mình, nhận lấy lỗi lầm. Có quá khứ xa và sắp, có đất nước và quê hương, thiên nhiên và cuộc sống, lao động và chiến đấu, có tập thể và cá nhân.
Trăng còn gợi lên hình ảnh của hiện tại, sự giàu đẹp, nỗi gian lao, vất vả còn bắt buộc phấn đấu, niềm tin và hy vọng, sự hùng vĩ của thiên nhiên đất nước và sức mạnh của con người trong cuộc sống thông qua 1 loạt những điệp từ “như là” cùng nhịp thơ dồn dập, những hình ảnh liệt kê: “như là đồng là bể”, “như là sông là rừng”. Mọi khiến cho người đọc thực sự xúc động và hoà chung cảm xúc có trữ tình của bài thơ.
Khổ thơ cuối mô tả những suy ngẫm sâu sắc và triết lý nhân sinh của nhà thơ qua hình tượng trăng. Trong cuộc gặp gỡ ko hẹn trước này trăng và người như có sự đối lập:
“Trăng cứ tròn vành vạnhkể chi người vô tìnhánh trăng yên ổn phăng phắcđủ cho ta giật mình”
Trăng đã phát triển thành biểu tượng cho sự bất biến, vĩnh hằng ko thay đổi đổi, “cứ tròn vành vạnh” biểu tượng cho sự tròn đầy, thuỷ chung, nghĩa tình trọn vẹn của thiên nhiên, của quá khứ, dù cho con người đổi thay đổi hay “vô tình” đi chăng nữa.
Ánh trăng còn được nhân hoá “yên ổn phăng phắc” ko 1 lời trách cứ, gợi liên tưởng tới dòng nhìn nghiêm khắc mà bao dung, độ lượng của người bạn thuỷ chung, nghĩa tình, nhắc nhở nhà thơ và từng chúng ta: con người có thể vô tình quên nhưng thiên nhiên, nghĩa tình quá khứ thì luôn thủy chung, son sắt tới muôn đời.
Tình cảm và tấm lòng của vầng trăng chính là tình cảm của những người đồng chí đồng đội, của đồng bào, của nhân dân ta đối có người lính. Sự yên ổn lặng đấy khiến nhà thơ “giật mình” thức tỉnh nhận ra lỗi lầm. Mẫu “giật mình” của lương tâm, lương tri nhà thơ thực đáng trân trong. Nó mô tả sự suy nghĩ, trăn trở tự động đấu tranh có chính mình để sống phải chăng hơn. Giật mình để ko chìm vào lãng quên. Giật mình để ko đánh mất quá khứ. Con người giật mình trước ánh trăng lặng lẽ là sự thức tỉnh của nhân bí quyết trở về có lương tâm trong sạch, phải chăng đẹp, cao quý.
Dòng thơ cuối dồn nén biết bao niềm tâm sự, là lời sám hối ăn năn dù ko đựng lên nhưng chính vì thế càng trở nên ám ảnh, day dứt. Qua đấy, Nguyễn Duy muốn gửi tới mọi người lời nhắc nhở về lẽ sống, về đạo lý ân nghĩa thuỷ chung của dân tộc ta tới thế hệ ngày mai: dù cuộc sống có bao nhiêu thay đổi đổi đi chăng nữa thì cũng đừng bao giờ lãng quên quá khứ đau thương nhưng nghĩa tình thủy chung của dân tộc.
“Ánh trăng” của Nguyễn Duy gây nhiều xúc động bởi bí quyết diễn tả bình dị như lời tâm sự, lời tự động thú, nhắc nhở chân thành. Giọng thơ trầm tĩnh, sâu lắng, thì thầm như rót vào lòng người. Bài thơ có ý nghĩa sâu sắc, khái quát bởi lời nhắn nhủ ko chỉ dành riêng cho những người lính chống Mỹ mà nó có ý nghĩa có mọi mọi người, mọi thời – trong đấy có thế hệ chúng ta.
“Ánh trăng” ko chỉ thành công trên triết lý sâu xa của nhân vật trữ tình mà còn thành công trên nghệ thuật kết cấu, giọng điệu. Đấy là sự hài hòa hài hoà, tự động nhiên giữa tự động sự và trữ tình. Sự việc trong tự động sự dẫn nguồn cho cảm xúc trữ tình, khiến cho cảm xúc chân thành, tha thiết. Thể thơ 5 chữ yêu thích có chất tự động sự được mô tả bằng giọng điệu tâm tình, thấm thía. Bí quyết trình bày những chữ đầu dòng thơ khiến cho những sự việc diễn ra liền nguồn về ý tưởng cũng như về hình ảnh thơ. Nhịp thơ lúc trôi chảy, tự động nhiên, nhịp nhàng theo lời nhắc; lúc ngân nga thiết tha cảm xúc; lúc lại trầm lắng đầy ắp suy tư. Kết cấu, giọng điệu thơ khiến nổi bật chủ đề của tác phẩm tạo nên tính chân thực, chân thành sức truyền cảm sâu sắc cho tác phẩm, gây ấn tượng mạnh có người đọc.
Chủ đề bài thơ có liên quan tới đạo lý, lẽ sống của dân tộc Việt Nam ta. Từ 1 câu chuyện riêng, bài thơ đựng lên lời tự động nhắc nhở thấm thía về thái độ, tình cảm đối có những 5 tháng quá khứ gian khổ mà nghĩa tình đối có thiên nhiên, đất nước bình dị. Bài thơ gợi lên những suy nghĩ về đạo lý, lẽ sống của người Việt Nam. Nó ko chỉ là câu chuyện của riêng nhà thơ, riêng 1 người mà là của cả 1 thế hệ đã trải qua những 5 dài chiến tranh gian khổ, mất mát, đã từng sống giữa thiên nhiên, sống giữa nhân dân nghĩa tình. Giờ đây sống trong cảnh hoà bình có những tiện nghi toàn bộ, tiên tiến, người ta có thể thay đổi đổi, đánh mất quá khứ, đánh mất nghĩa tình để rồi 1 lúc nào đấy lại bắt buộc ân hận, ăn năn.
Từ câu chuyện về ánh trăng, khổ thơ 5 và 6 bài thơ Ánh trăng nhẹ nhàng nhắc nhở chúng ta đừng bao giờ quên quá khứ, đừng bao giờ phát triển thành những kẻ vô tình, vô nghĩa, bạc bẽo, vô ơn. “Ánh trăng” nằm trong diện nguồn cảm xúc “uống nước nhớ nguồn” gợi lên đạo lý sống thuỷ chung đã phát triển thành cổ xưa phải chăng đẹp của dân tộc Việt Nam.
Phân tách 2 khổ thơ cuối bài thơ Ánh Trăng
Những cổ xưa phải chăng đẹp và thời gian dài đời của dân tộc Việt Nam luôn được những tác giả trong nước giữ gìn và khéo léo bộc bạch ngay trên chính những tác phẩm của mình. Nguyễn Duy cũng là 1 trong số đấy, lúc mà tư tưởng ‘ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là nội dung xuyên suốt trong Ánh trăng- 1 bài thơ được xuất bản trong sách giáo khoa Ngữ văn 9.
Hình tượng chính trong bài đã được ông lấy khiến tên bài thơ “Ánh trăng”, thấm đượm ý nghĩa nhân văn và tư tưởng triết luận. Nguyễn Duy gửi gắm vào đấy biết bao những suy nghĩ, chiêm nghiệm về lẽ sống thủy chung cao quý trong cuộc đời từng con người và tha thiết mong muốn gửi tới chúng ta 1 thông điệp: “Hãy lắng lại 1 phút dòng chen lấn, bận bịu của cuộc sống để nhìn lại bản thân mình!”
Có lẽ bởi rằng ông luôn đau đáu 1 điều: Dân tộc ta bắt buộc luôn nhớ về cội nguồn, biết tự động soi rọi, tự động ý thức về những lầm lỗi của mình, để hướng thiện. Nhưng tâm niệm đấy ko bị truyền tải theo bí quyết gò bó hay cứng nhắc, Nguyễn Duy chỉ đơn giản là dùng giọng điệu tâm tình nhắc 1 câu chuyện cho người đọc, câu chuyện cuộc đời của chính tác giả.
Từ những câu thơ trước tiên đựng lên, người đọc được ông nhẹ nhàng đưa về có quá khứ và tuổi thơ tươi đẹp gắn liền có thiên nhiên. Ông được tự động nhiên tìm tòi, khám phá và cảm nhận những điều sắp gũi nhất nuôi dưỡng mình trưởng thành cho tới ngày chính thức phát triển thành 1 người lính.
Dần dần lúc sống trên rừng sâu, ánh trăng phát triển thành tri kỉ và bầu bạn. Nguyễn Duy có thể nằm ngủ dưới trăng, đứng gác dưới trăng, trăng cùng chia sẻ những gian lao và niềm vui thắng trận của cuộc đời người lính. Rõ ràng mọi đã làm cho ta những tưởng rằng mối quan hệ tình cảm đấy sẽ luôn gắn bó keo sơn, mãi mãi chẳng đi.
Thế nhưng lúc nguồn câu chuyện trở về hiện tại thì điều “ngỡ ko bao giờ quên” lại sắp như chẳng còn tồn tại gì trong tâm trí. Có giọng nhắc trầm ngâm, mang trong mình nhiều nét suy tư, Nguyễn Duy đưa ta theo dòng thời kì tới cảnh đời sống con người khởi đầu thay đổi đổi theo sự nờm nợp phồn hoa của tỉnh thành. Có lẽ cũng vì vậy mà lòng người cũng đổi theo, vì ánh sáng của đèn điện giờ đã thay đổi cho ánh sáng của ánh trăng.Từng là người bạn tri kỉ, thế nhưng giờ thấy trăng đi qua ngõ cũng chỉ giống như 2 người xa lạ lướt qua nhau.
Sự thay đổi đổi này cũng diễn ra trong chính lòng người lính. Giọng thơ thì thầm như nhắc nhở việc anh đã quên mất đi người bạn 5 xưa, người đã từng theo anh suốt những 5 tháng tuổi thơ, người đã luôn ngoài những ngày tháng gian lao trong rừng. Cần chăng anh đã thực sự thay đổi đổi, cần bắt buộc tự động trách và sám hối?
Anh lính đấy vừa nhắc cho người đọc cũng tự động trò chuyện có chính mình, suy nghĩ về việc bản thân đã thay đổi đổi tình cảm quên đi vẻ đẹp của thiên nhiên, bình dị. Anh có đang chỉ sống cho hiện tại mà quên đi quá khứ? Hưởng thụ yên vui hiện tại mà quên mất đi giá trị của những ngày tháng gian khổ?
Ko giới hạn lại trên đấy, 1 cuộc sống vô cùng chân thực được Nguyễn Du sáng tạo nên, đưa mọi chìm vào bóng tối. Hệ thống đèn điện nơi tỉnh thành bỗng chợt vụt tắt, ko gian phòng đinh tối om. Như bao người khác, phản xạ trước tiên của người chiến sĩ là vội bật tung cửa sổ kiếm tìm ánh sáng.
Và đột ngột khiến sao, anh chợt nhận ra hóa ra vầng trăng vẫn trên đấy, tròn đẹp và thủy chung đợi chờ:
“Ngửa mặt lên nhìn mặtCó dòng gì rưng rưngNhư là đồng, là bểhư là sông, là rừng”
Người ngắm trăng và suy ngẫm bâng khuâng “Ngửa mặt lên nhìn mặt”. Mặt người và mặt trăng đối nhau trong tích tắc và cũng được diễn tả chỉ bằng 1 vần thơ. Gương mặt kia của trăng kia sao mà vừa xa lạ lại vừa thân quen, ẩn chứa nghĩa tình tri kỷ mà bấy thời gian dài nay người lính dửng dưng.
Sau siêu nhiều 5 dù vẫn luôn trên cạnh nhưng chẳng bao giờ tiếp xúc, cuối cùng 2 người bạn đã thực sự gặp lại nhau. Dù vầng trăng kia chẳng trách móc, thế nhưng lại cũng đủ để người lính rưng rưng xúc động, nghẹn ngào. Biết bao những kí ức tươi đẹp chợt ùa về trong tâm trí người lính làm cho nước mắt anh trào ra. Anh như nhìn thấy biết bao hình ảnh “như là đồng là bể, như là sông là rừng” quen thuộc vào mến thương nhường nào.
Câu trúc của câu thơ sóng đôi hài hòa có phép tu từ so sánh, từ “là” được nhắc lại 4 lần cho ta thấy ngòi bút của Nguyễn Duy thực tài hoa. Sự gắn bó chan hòa giữa người lính và thiên nhiên trong quá khứ được ông gợi lên thực sống động. Thực khéo léo khiến sao, bởi nói tới đất nước, tới đồng, tới sông, tới bể, … là nhắc tới những gì gắn bó sâu sắc nhất có tuổi thơ và chiến tranh.
Tại khổ thơ đầu ta cũng từng thấy những hình ảnh này xuất hiện 1 lần. Hóa ra trăng kia xuất hiện có vai trò như 1 biểu tượng của quá khứ, 1 quá khứ đầy nghĩa tình đã tạm bị lãng quên nhưng chưa bao giờ biến mất. Nó đánh thức những 5 tháng hoa niên đấy cho tới lúc cầm súng hành quân đuổi giặc dưới những cánh rừng.
Những kí ức sống động đấy chỉ cần 1 tác bé đã trở nên rõ ràng và sâu đậm hơn bao giờ hết. Cả người đọc và tác giả cùng chìm đắm và chiêm nghiệm về ánh trăng nghĩa tình 1 thời:
Trăng cứ tròn vành vạnhKể chi người vô tìnhÁnh trăng yên ổn phăng phắcĐủ cho ta giật mình
Dù có chuyện gì xảy ra, ánh trăng kia vẫn luôn tròn vạnh, thủy chung và nhân hậu như thế. Mặc cho con người vô tình vẫn luôn bao dung độ lượng ko 1 lời trách cứ để 1 ngày kẻ có tội giật mình nhìn thấy khiếm khuyết, vừa tỉnh ngộ và vừa biết ơn.
Thế nhưng dù vậy cũng thực sự siêu khó để tả hết được tâm trạng lúc đấy của con người bằng lời. Trong 2 chữ “giật mình” như còn ẩn chứa cả cảm giác ăn năn và hối lỗi đầy chân thành. Dù ko thể đựng lên thành lời thế nhưng cũng vì vậy mà thơ Nguyễn Duy lại có chút day dứt vào ám ảnh hơn. Ông cũng khởi đầu đưa vào bài nhân xưng “ta” như muốn để tạ lỗi có ánh trăng.
Người xưa vẫn có câu “Trong dòng rủi có dòng might”, và có lẽ sự cố mất điện của thành phố đã mang trong mình lại cho độc giả và Nguyễn Duy 1 món quà lớn: Chân tướng sự việc. Dù sự thực đấy có làm cho con người cảm nhận niềm ân hận, day dứt những vẫn thực đáng giá bởi nó làm cho ta nghiêm khắc nhìn thẳng vào những sai lầm và hiểu được điều gì new thực sự quý giá, cao đẹp và vĩnh hằng.
Bài thơ là lời tự động sự của tác giả, nhưng cũng thực đặc biệt bởi ta cũng có thể thấy câu chuyện của chính mình qua đấy. Từ những tâm tình, kỉ niệm sâu kín trong lòng của Nguyễn Duy mà người đọc có thời cơ nhìn nhận lại lối sống trên hiện tại và nhận được những thông điệp về sự đáng giá của quá khứ. Đây cũng chính là điểm hay nhất của bài lúc sức mạnh cảm hóa được lòng người.
Nhờ có những dòng thơ và kí ức quý báu của Nguyễn Duy, tâm hồn từng độc giả như được thanh lọc hoàn toàn khỏi những bộn bề thường ngày, và lay động lại những điều quý báu đã bị thời kì chôn vùi.
Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về 2 khổ thơ cuối Ánh trăng trong đấy có dùng câu cảm thán
Trong bố̀i thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy Nhuệ, đã cho người đọc lời khuyên nhủ: phải biết thủy chung, phải biết ơn nghĩa tình nặng với nhân dân, với đất nước.
Ngửa mặt lên nhìn mặtCó dòng gì rưng rưngNhư là đồng là bểNhư là sông là rừng.
Trăng cứ tròn vành vạnhKể chi người vô tìnhÁnh trăng yên ổn phăng phắcĐủ cho ta giật mình.
Trăng là người bộ́n tri âm tri kỉ ko chỉ với những người lính mà là biết bao thế hệ. Nhưng lúc cuộc sống thay đổi đổi thì con người cũng ko còn tha thiết ngắm trăng nữa. Họ ko còn nhớ đến sự hiện diện của trăng nên trăng mới “rưng rưng” khóc. Trăng cho con người vẻ đẹp để họ ngắm cho tâm hồn vơi nhẹ nỗi lòng. Ấy vậy sao con người lại nỡ xao nhãng vẻ đẹp và ko còn tha thiết với trăng nữa? Bằng phép điệp cấu trúc và so sánh, Nguyễn Duy đã khiến trăng hiện lên là một tình nghĩa nhưng lại bị người đời quên lãng. Còn ở khổ thơ cuối, trăng lại hiện lên là một sự nhân từ. Dẫu người đời có quên lãng nó, trăng vẫn yên ổn “phăng phắc”. Trăng vẫn một lòng thủy chung son sắt, vẫn ko oán trách người đời. Chao ôi, thật là một vầng trăng ko chỉ có vẻ đẹp viên mãn mà còn có tấm lòng nhân hậu biết bao! Đọc những câu thơ về trăng, chắc hẳn ai cũng cảm thấy yêu trăng hơn vì phẩm chất đáng quý của nó.
