TOP 8 bài Phân tách nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong Kiều trên lầu Ngưng Bích hay, đặc sắc nhất, giúp những em học sinh lớp 9 thấy rõ tâm trạng đau khổ, tuyệt vọng tới tột cùng của Thúy Kiều lúc bị giam lỏng trên lầu Ngưng Bích.
Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là mượn cảnh vật để gửi gắm tâm trạng. Qua ấy, bộc lộ tâm trạng cô đơn, đau khổ và những dự cảm ko lành về tương lai sóng gió của Thúy Kiều. Ngoài ấy, những em có thể tham khảo thêm bài phân tách tâm trạng Thúy Kiều, phân tách 8 câu thơ cuối…. Mời những em cùng theo dõi bài viết dưới đây của Obtain.vn:
Dàn ý nghệ thuật tả cảnh ngụ tình
Dàn ý 1
I. Mở bài:
– “Truyện Kiều” được người đời tôn vinh là “khúc nam âm tuyệt xướng”, là nơi kết tinh nhân tài của đại thi hào dân tộc – Nguyễn Du. Kiệt tác này hấp dẫn người đọc ko chỉ trên nội dung mà còn trên nghệ thuật nói chuyện linh hoạt, sáng tạo, xây dựng nhân vật phong phú, đa dạng… Bút lực của Nguyễn Du còn được khẳng định trên nghệ thuật tả cảnh ngụ tình tài hoa, điêu luyện. 8 câu thơ cuối trích đoạn “Kiều trên lầu Ngưng Bích”được coi là những câu thơ tả cảnh ngụ tình hay nhất trong tác phẩm “Truyện Kiều” của ông. Đoạn thơ viết:
“Buồn trông cửa bể chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?Buồn trông ngọn nước new saHoa trôi man mác biết là về đâu?Buồn trông nội cỏ rầu rầuChân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanhBuồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.”
II. Thân bài:
1. Giải thích: Bút pháp tả cảnh ngụ tình là gì?
– Tả cảnh ngụ tình là bút pháp quen thuộc trong văn học thời trung đại. Người nghệ sĩ dùng ngôn từ miêu tả bức tranh về thiên nhiên tạo vật để thông qua ấy gửi gắm tâm tư, tình cảm con người ( nhân vật trong tác phẩm hay chính tâm trạng của tác giả). Trên bút pháp nghệ thuật này, cảnh và tình hòa quyện khó có thể tách đi, tune chi tiết ngụ tình new là chiếc chủ đích của người nghệ sĩ. Những tứ thơ xuân của Nguyễn Trãi,“Qua Đèo Ngang” của Bà huyện Thanh Quan, chùm thơ thu của Nguyễn Khuyến… đều đã siêu thành công trên nghệ thuật này.
– Bút pháp tả cảnh ngụ tình được Nguyễn Du dùng siêu tài hoa, điêu luyện trong tác phẩm “Truyện Kiều”. Trên ấy, hầu hết bức tranh về thiên nhiên tạo vật đều được khúc xạ qua chiếc nhìn, phương pháp nhìn của tâm trạng; qua cảnh ngộ và nỗi niềm của nhân vật. Vì thế, tạo vật trong “Truyện Kiều” lúc nào cũng có 1 linh hồn, 1 tình cảm. Ấy là linh hồn của Nguyễn Du hòa quyện vào ấy tạo cho tác phẩm phát triển thành 1 khối tình cảm duy nhất.
– Chính Nguyễn Du trong “Truyện Kiều” đã khẳng định mối quan hệ gắn bó giữa cảnh và tình:
“Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầuNgười buồn cảnh có vui đâu bao giờ?”
Bức tranh cảnh ngày xuân lúc chị em Thúy Kiều lúc du xuân trở về, bức tranh mùa thu lúc Thúy Kiều và Thúc Sinh chia tay nhau hay thiên nhiên trước lầu Ngưng Bích lúc Thúy Kiều bị giam lỏng nơi đây đều là “tình trong cảnh đó, cảnh trong tình này”.
2. Bút pháp tả cảnh ngụ tình trong 8 câu thơ cuối đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích”:
– 8 câu thơ đặt trong ổ 22 câu thơ của đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” là lúc Thúy Kiều trở về có chính lòng mình, đối diện có chính mình. Từ thương người đã phát triển thành nỗi thương mình xót xa. Đây là những câu thơ tả cảnh ngụ tình đặc sắc nhất – là thực cảnh mà cũng là tâm cảnh. Từng cảnh vật khơi gợi trên Kiều những nỗi buồn khác nhau có những lí do buồn khác nhau để rồi tình buồn tác động lại cảnh khiến cho cảnh từng lúc 1 buồn hơn và nỗi buồn cứ dâng lên như lớp lớp sóng trào.
* Nỗi buồn của Kiều trước khuôn cảnh cửa bể chiều hôm:
Buồn trông cửa bể chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
– Mở đầu đoạn thơ là ko gian nơi cửa bể và thời kì là chiều hôm – 1 ko gian, thời kì nghệ thuật vốn siêu quen thuộc trong văn thơ cổ. “Chiều hôm” là thời điểm đượm buồn lại được đặt trong ko gian rộng lớn “cửa bể” càng gợi vẻ hiu quạnh, thê lương. Trong ko gian 4 bề xa trông đó, giữa trùng khơi sóng nước chỉ thấy thấp thoáng ẩn hiện như hư, như thực ai ấy nơi xa. Hình ảnh con thuyền và cánh buồm thấp thoáng xa xa, rồi khuất hẳn giữa mênh mông sóng nước gợi hành trình mờ mịt ko biết đâu là bến bờ, nỗi cô đơn, lạc lõng bơ vơ. Cảnh tha hương gợi nỗi nhớ gia đình, quê hương và hello vọng về cuộc đoàn viên tới nao lòng.
* Nỗi buồn của Kiều lúc nhìn cánh hoa trôi man mác trên ngọn nước new sa:
– Trải lòng mình trước ko gian nơi lầu Ngưng Bích, tự động thân trong lòng mang trong mình nặng nỗi buồn, Thúy Kiều trông ra ngoại cảnh. Điểm nhìn từ xa tới sắp, từ bao quát tới cụ thể. Lúc này, trước mắt nàng là ngọn nước triều cường và hình ảnh cánh hoa trôi nổi giữa biển khơi vô định:
“Buồn trông ngọn nước new saHoa trôi man mác biết là về đâu?”
– Trên đây, thi hào Nguyễn Du đã cực tả, đặc tả tâm trạng bi thương của Kiều qua những hình ảnh ẩn dụ giàu giá trị biểu cảm. “Dòng nước new sa” hay chính là dòng đời, bể đời vô định; hình ảnh “hoa trôi man mác” nên chăng là thân phận người con gái đang trôi dạt, đang bị vùi dập trước sóng gió cuộc đời? Câu hỏi tu từ “biết là về đâu?”chứa lên như 1 tiếng than diễn tả tâm trạng xót xa, hoang mang trong mình, lo sợ của Kiều: ko biết cuộc đời sẽ trôi nổi tới đâu, tương lai rồi sẽ thế nào hay lại tan tác, bị dập vùi như cánh hoa mỏng manh kia.
* Nỗi buồn của Kiều lúc nhìn cảnh nội cỏ nhạt nhòa, mênh mông “rầu rầu”:
“Buồn trông nội cỏ rầu rầuChân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanh”
– Hình ảnh “nội cỏ rầu rầu” héo úa có màu sắc xanh nhạt nhòa trải dài từ mặt đất tới chân mây là hình ảnh của thiên nhiên héo úa, tàn phai.Thiên nhiên đó gợi trên Kiều nỗi chán ngán, vô vọng, tái tê về cuộc sống vô vị, tẻ nhạt, cô quạnh ko biết kéo dài tới tận bao giờ. Thực là “cỏ bên trời xanh 1 sắc Đạm Tiên” (Chế Lan Viên)
* Cao trào bi kịch của nội tâm Thúy Kiều:
“Buồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
– 1 cơn gió cuốn trên “mặt duềnh” khiến cho tiếng sóng bỗng nổi lên “ầm ầm” như bủa vây quanh ghế Kiều ngồi. Tiếng sóng như báo trước sóng gió dữ dội của cuộc đời hay cũng là tiếng kêu đau đớn của Kiều đồng vọng có thiên nhiên. Kiều ko chỉ buồn mà còn lo sợ, kinh hãi giống như đang đứng trước bão táp cuộc đời, trước những tai ương đang rình rập, bủa vây. Câu thơ kết đoạn là sự hòa tấu sóng biển – sóng đời, ko chỉ vang lên tiếng gõ cửa của định mệnh mà còn rung rinh tiếng gầm gào của hiểm họa muốn hất tung người con gái đơn côi, yếu đuối trên điểm tựa cái ghế đời mong manh.
-> Có thể nói, thiên nhiên chân thực, sinh động nhưng cũng siêu ảo. Ấy là thiên nhiên được nhìn qua tâm trạng – được nhìn từ xa tới gấn, màu sắc sắc từ nhạt tới đậm, âm thanh từ tĩnh tới động để diễn tả nỗi buồn từ man mác, mông lung tới lo âu, hãi hùng, dồn tới cơn bão táp của nội tâm, cực điểm của cảm xúc trong lòng Kiều. Toàn là hình ảnh về sự vô định, mong manh, sự dạt trôi, bế tắc, sự chao đảo nghiêng đổ dữ dội. Lúc này, Kiều trở nên tuyệt vọng, yếu đuối nhất, vì thế nàng đã mắc lừa Sở Khanh để rồi dấn thân vào cuộc đời ô nhục.
-> 4 câu thơ lục bát được hợp tác bởi điệp ngữ “buồn trông” nghĩa là buồn mà nhìn xa, mà trông ngóng 1 chiếc gì mơ hồ sẽ tới khiến thay đổi đổi hiện tại, nhưng trông mà vô vọng. “Buồn trông” có chiếc thoảng thốt lo âu, có chiếc xa lạ cuốn hút tầm nhìn, có cả sự dự cảm hãi hùng của người con gái lần đầu lạc bước giữa cuộc đời ngang ngửa. Điệp ngữ hài hòa có những hình ảnh ẩn dụ đứng sau, câu hỏi tu từ cùng những từ láy “thấp thoáng”,”xa xa”,”rầu rầu”,”ầm ầm” đã diễn tả nỗi buồn nhiều bề trong Kiều có nhiều sắc độ khác nhau, trào dâng lớp lớp như những con sóng lòng. Đa số tạo nên âm hưởng trầm buồn, phát triển thành điệp khúc đoạn thơ, cũng là điệp khúc của tâm trạng.
III. Kết bài:
– 8 câu thơ – 4 cặp lục bát cuối đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” tạo thành bức tranh tứ bình tâm trạng có cấu trúc cân đối hài hòa đã khiến cho cho bút pháp tả cảnh ngụ tình của Nguyễn Du được nâng lên mẫu mực cổ điển.
– Đằng sau sự thành công đó là 1 trái tim yêu thương vô hạn, là sự đồng cảm, xót thương cho 1 kiếp hồng nhan bạc mệnh và ngầm tố cáo xã hội bất công đã chà đạp lên quyền sống và nhân phẩm con người.
Dàn ý 2
I. Mở bài:
– Giới thiệu về tác phẩm và đoạn trích:
- Tác phẩm “Truyện Kiều” là 1 tuyệt phẩm của tác giả Nguyễn Du. Ông đã đóng góp cho nền thi ca Việt Nam cổ đại 1 tác phẩm tuyệt vời có sức sáng tạo, vang xa tới nhiều thế hệ sau.
- Đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” là 1 đoạn trích hay nó đã lột tả được tâm trạng của Thúy Kiều.
II. Thân bài:
– Giới thiệu qua về hoàn cảnh của Thúy Kiều vì đâu mà nàng lại có mặt tại lầu Ngưng Bích này.
– Sau khoản thời gian gia đình lâm biến và bị Mã Giám Sinh dùng mưu hèn kế bẩn, gạ gẫm lừa tình rồi bị bán vào thanh nhiều ngày, Thúy Kiều đã định tự động kết liễu đời mình, nhưng kế hoạch của nàng ko thành công.
– Đây là tâm trạng của Kiều những ngày đầu trên lầu Ngưng Bích, 1 tâm trạng sống ko bằng chết, cô đơn chán nản cuộc đời và mất lòng tin trên con người.
“Trước lầu Ngưng Bích khóa xuânVẻ non xa tấm trăng sắp trên chungBốn bề bát ngát xa trôngCát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia”
– Phân tách 2 từ “khóa xuân” 2 từ này đã gợi lên trong lòng người đọc siêu nhiều cảm xúc chua chát.
Thúy Kiều sắc nước hương trời
– Ko gian càng mênh mông tăm tối, mịt mù càng khiến cho tâm trạng Thúy Kiều trở nên thê lương bi đát hơn bao giờ hết. 1 cuộc sống bị giam cầm tù đày cả về tâm hồn, lẫn thể xác.
“Bẽ bàng mây sớm đèn khuyaNửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng”
– 2 từ “bẽ bàng” đã lột tả được mọi sự ê chề, đau đớn của Thúy Kiều, lúc cô vừa bị Mã Giám Sinh lừa tình, rồi lại còn bị bán vào lầu xanh.
– “Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng” con người và cảnh vật đã thực sự hòa nhập vào khiến 1. Cảnh vật cũng như người đều mang trong mình cảnh u sầu, trống trải, cô đơn khắc khoải…
– Trong những câu thơ tiếp theo tác giả đưa nhịp bài thơ nhanh hơn, chuyển hướng tâm trạng của Thúy Kiều hồi tưởng lại những ngày xưa bình yên sung sướng.
“Tưởng người dưới nguyệt chén đồngTin sương luống những rày trông mai chờBên trời góc bể bơ vơTấm son gột rửa bao giờ cho phai”
– Phân tách tâm trạng của Thúy Kiều lúc nhớ về Kim Trọng mối tình đầu của nàng trong sự ê chề, bẽ bàng, tủi nhục này người nàng nhớ về trước tiên chính là chàng Kim Trọng, nhớ người đã thề hẹn ước nguyện có nàng.
“Xót người tựa cửa hôm maiQuạt nồng ấp lạnh những ai ấy giờ”
– Tâm trạng của Kiều lúc nghĩ về cha mẹ. Nàng nghĩ về những người sinh thành ra mình, cảm thấy xót xa.
– Tâm trạng của Thúy Kiều lại trở về có hiện tại của đời mình, trở về có nỗi đau hiện thực:
“Buồn trông ngọn nước new saHoa trôi man mác biết là về đâuBuồn trông ngọn cỏ dầu dầuChân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanh”
– Điệp từ “buồn trông” được nhắc đi nhắc lại trong khổ thơ. Nó như tâm trạng của Kiều lúc này, đúng là “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”
– Câu thơ nói lên sự lênh đênh trên chặng đường đời nhiều sóng gió trước mặt Kiều. Nó nói lên sự phong bố, gập ghềnh mà Kiều sẽ nên đi qua:
“Buồn trông sóng cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
III. Kết bài
- Đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” là 1 bức tranh được vẽ lên có những màu sắc sắc xám lạnh, gợi tả tâm trạng vô cùng sống động, nhưng nó cũng nhiều thê lương ai oán.
- Phân tách bút pháp nghệ thuật “tả cảnh ngụ tình” của Nguyễn Du. Cảnh và người trong đoạn trích như hòa vào khiến 1.
Dàn ý 3
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả Nguyễn Du, tác phẩm Truyện Kiều và đoạn trích Kiều trên lầu Ngưng Bích, vấn đề: nghệ thuật tả cảnh ngụ tình.
2. Thân bài
– Giải thích:
- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là mượn cảnh vật để gửi gắm tâm trạng.
- Bút pháp tả cảnh ngụ tình được dùng đầy tài tình trong 8 câu thơ cuối đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích”.
-> Bộc lộ tâm trạng cô đơn, đau khổ và những dự cảm ko lành về tương lai sóng gió của Thúy Kiều.
– Phân tách nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong 8 câu cuối “Kiều trên lầu Ngưng Bích”:
- “cửa bể chiều hôm”, “cánh buồm xa xa”: nỗi cô đơn, chơi vơi, lạc lõng của Thúy Kiều nơi đất khách.
- “ngọn nước new sa” và “hoa trôi man mác”: Gợi ra chiếc bé bé, lênh đênh, trôi nổi của 1 kiếp người.
- “nội cỏ rầu rầu”, “1 màu sắc xanh xanh”: biểu lộ cho cuộc đời tàn lụi héo úa, 1 màu sắc xanh nhợt nhạt, đơn sắc, ấy là lúc tâm trạng Kiều vô cùng tuyệt vọng, chán nản.
- “gió cuốn mặt duềnh”, “Ầm ầm tiếng sóng”: sóng biển gào thét dữ dội như chính sự đáng sợ của tương lai và viễn cảnh sau này của cuộc đời Kiều, Kiều lúc này lo sợ, sợ hãi tới hoảng loạn.
– Đánh giá chung: Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình góp phần truyền tải từng thể hiện của cảnh đều yêu thích có từng trạng thái của tình. Biểu hiện ngòi bút của Nguyễn Du hết sức tinh tế cả lúc tả cảnh cũng như lúc ngụ tình.
3. Kết bài
Khẳng định lại vấn đề.
Phân tách nghệ thuật tả cảnh ngụ tình – Mẫu 1
“Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầuNgười buồn cảnh có vui đâu bao giờ”
Có lẽ, thiên nhiên chính là người bạn tri âm, tri kỷ của bất kỳ vị thi sĩ nào. Chính vì vậy mà thiên nhiên cũng có tác động vô cùng lớn lớn đối có tâm trạng của từng nhân vật trữ tình. Thiên nhiên trở nên có hồn có sắc hơn lúc được những nhà văn, nhà thơ dùng bút pháp nghệ thuật tả cảnh ngụ tình để diễn tả. Có thể nói, Nguyễn Du chính là 1 bậc thầy đại tài trong việc dùng bút pháp này và điều ấy được biểu lộ vô cùng rõ ràng trong đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích”.
Nguyễn Du (1765 – 1820) là 1 đại thi hào dân tộc, 1 cây bút xuất sắc của nền văn học Việt Nam có những sáng tác biểu lộ tư tưởng nhân đạo sâu sắc. Những sáng tác của ông thường lên án, tố cáo xã hội đen tối đã chà đạp con người. Đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” nằm trên phần thứ 2 “Gia biến và lưu lạc” của “Truyện Kiều”. Sau khoản thời gian Kiều bị Mã Giám Sinh lừa gạt, nàng đã lưu lạc tới chốn hồng trần. Quá đau khổ trước số phận trớ trêu, nàng định tự động vẫn nhưng bị Tú Bà ngăn cản. Tú Bà sợ mất đi 1 món “hời” lớn nên giả vờ chăm sóc, lựa lời khuyên giải, dụ dỗ Kiều và cho Kiều ra sống riêng trên lầu Ngưng Bích nhưng thực chất chỉ là giam lỏng nàng.
Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình thường được những nhà văn, nhà thơ dùng nhiều và triệt để trong sự nghiệp văn chương của mình. Ta bắt gặp 1 Bà huyện Thanh Quan tả cảnh “Qua đèo Ngang” chỉ toàn tả cảnh nhưng ẩn sâu trong bức trăng yên ắng đó lại là 1 tâm trạng buồn, cô đơn tới khó tả. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là việc tác giả miêu tả thiên nhiên, cảnh vật để gửi gắm, khiến nổi bật tâm trạng của nhân vật trữ tình trong tác phẩm. Nghệ thuật tả cảnh ngụ vừa giúp cho cảnh vật trở nên sinh động, có màu sắc sắc hơn lại vừa giúp nhân vật trữ tình bộc lộ cảm xúc dễ dàng nhưng vẫn giữ được nét hay của nó.
Đọc 6 câu thơ trước tiên của đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích ta đã thấy được 1 khuôn cảnh thiên nhiên thấm đượm nỗi buồn:
“Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,Vẻ non xa tấm trăng sắp trên chung.4 bề bát ngát xa trông,Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.”
Nhà thơ dùng từ “khóa xuân” ý nói việc cấm cung của người con gái nhà quyền quý thời xưa để muốn thông tin rằng Kiều đang bị giam lỏng trên lầu Ngưng Bích. Nỗi buồn phảng phất từ cảnh vật rồi từ từ ăn sâu vào trong tâm trí của nhân vật trữ tình. Ko gian mênh mông, rộng lớn “4 bề bát ngát xa trông” khiến cho cho Kiều cảm thấy cô đơn, trống trải trên nơi “đất khách quê người” nàng lại chẳng phải quen biết ai. Nàng trông ra xa thì chỉ thấy mờ mờ ngọn núi “non xa”, cồn “cát vàng” thì bụi bay mờ mịt còn trên sắp thì chỉ có duy nhất “tấm trăng” để bầu bạn, để bộc bạch tâm sự đã cho ta thấy rằng Kiều đang trên 1 nơi siêu đơn độc, chơi vơi giữa mênh mông đất trời. Thời kì vô tình cứ trôi vì nó là 1 vòng tuần hoàn, khép kín “mây sớm đèn khuya” như giam hãm tâm hồn nàng ko thể thoát ra khỏi vòng tròn của những nỗi buồn cứ thế nối tiếp nhau khiến cho Kiều chán ngán tới “bẽ bàng”. Những nỗi niềm xót thương cứ thế được nhân lên khiến cho cho tấm lòng Kiều như bị xẻ ngang , xẻ dọc “Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng” nên dù cảnh có đẹp tới đâu thì Kiều cũng vẫn buồn mà thôi.
Khép lại bức tranh thiên nhiên trên 6 câu thơ đầu của đoạn trích, ta hãy cùng hòa mình vào thiên thiên, cảnh vật trên 8 câu thơ tiếp theo của đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích”:
“Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,Tin sương luống những rày trông mai chờ.Bên trời góc bể bơ vơ,Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.Xót người tựa cửa hôm mai,Quạt nồng ấp lạnh những ai ấy giờ?Sân Lai phương pháp mấy nắng mưa,Có lúc gốc tử đã vừa người ôm.”
Có những nhà hủ nho xưa thì việc Thúy Kiều nhớ tình nhân Kim Trọng trước, nhớ về bố mẹ sau thì thực là bất hiếu nhưng chúng ta nên nhìn nhận sự việc 1 phương pháp khách quan để đánh giá nhân vật. Trên đây, vì Thúy Kiều nên cứu cha và em nên đã chấp nhận bán mình để 1 phần đền đáp công ơn cha mẹ nên việc Kiều nhớ về Kim Trọng trước cũng có thể coi là hợp lý. Khuôn cảnh thiên nhiên dưới lầu Ngưng Bích chỉ có tấm “trăng sắp” khiến bạn khiến cho cho Kiều nhớ về Kim Trọng, nhớ về vầng trăng thề nguyện lúc 2 người cùng uống rượu hứa hẹn 1 lòng sắt son trọn đời. Nàng cứ ngỡ mọi chuyện như là new hôm qua, nàng đau đớn lúc Kim Trọng vẫn chưa biết tin nàng đã chấp nhận bán mình mà vẫn chờ đợi nàng chốn Liêu Dương xa xôi. Nàng 1 lòng sắt son nhưng tấm lòng sắt son đó lại khiến cho nàng tủi hổ, vò xé tâm can trước nỗi nhớ Kim Trọng vì ko biết “gột rửa bao giờ cho phai” vết hoen ố ấy. Sau khoản thời gian nhớ về Kim Trọng, nàng lại buồn da diết nhớ về gia đình, nhớ về những ngày còn được đoàn tụ sống sung sướng bên nhau. Nàng vẫn tự động trách mình “Xót người tựa cửa hôm mai” vì chưa khiến tròn đạo con, nàng ko biết ai sẽ phụng dưỡng bố mẹ lúc “gốc tử” ngày càng lớn ra cũng đồng nghĩa có việc cha mẹ nàng càng giá yếu đi từng ngày.
Có thể nói, 8 câu thơ cuối của đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” biểu lộ rõ nhất bút pháp tả cảnh ngụ tình trong toàn bộ đoạn trích:
“Buồn trông cửa bể chiều hôm,Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?Buồn trông ngọn nước new sa,Hoa trôi man mác biết là về đâu?Buồn trông nội cỏ dầu dầu,Chân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanh.Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.”
Từng 1 cảnh thiên nhiên lại khơi gợi Kiều trên những nỗi buồn khác nhau. Thời kì buổi chiều vốn đã gợi nỗi buồn nay nỗi buồn đó lại trông ra “cửa bể” rộng lớn khiến cho cho nỗi buồn lan ra, tỏa vào vạn vật xung quanh. “Buồn trông cửa bể chiều hôm” gợi ko gian bao la, mênh mông khiến cho Kiều nhớ về quê nhà mà ko biết bao giờ new được trở về. Giữa mênh mông sông nước lại thấp thoáng 1 cánh buồm bé bé tượng trưng cho Kiều đang bơ vơ, lạc lõng giữa chốn xa lạ. Từng lúc nỗi buồn của Kiều càng trở nên nặng nề hơn, Kiều “trông ngọn nước new sa” có cánh hoa trôi trên mặt nước gợi cho Kiều nỗi buồn về thân phận mình, nàng thấy mình giống như những cánh hoa vô định cứ trôi, cứ trôi dù bị sóng nước vùi dập nên chẳng biết về đâu. Thiên nhiên nơi đây như nhuốm màu sắc tâm trạng của nhân vật, nàng trông thấy “nội cỏ rầu rầu” gợi màu sắc héo úa của cảnh vật cũng chính là ẩn dụ về tương lai mờ mịt, mất phương hướng của Thúy Kiều. Thiên nhiên dữ dội “sóng cuốn mặt duềnh” bủa vây xung quanh nàng là tiếng sóng kêu “ầm ầm” khiến cho cho Kiều có những sự cảm chẳng mấy phải chăng lành vê tương lai, nên chăng tai họa sắp ập xuống có nàng. Điệp ngữ “buồn trông” được hài hòa cũng những hình ảnh thiên nhiên theo sau đã diễn tả thành công nỗi buồn ngày càng nâng cao tiến, nâng lên theo cấp độ đã phát triển thành điệp khúc của tâm trạng nàng Kiều.
Đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” đã miêu tả chân thực cảnh ngộ cô đơn, éo le, buồn tủi đáng thương và tấm lòng thủy chung, hiếu thảo của Thúy Kiều lúc bị giam lỏng trên lầu Ngưng Bích. Ngòi bút Nguyễn Du đã dùng nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật sâu sắc, dùng bút pháp tả cảnh ngụ tình để khiến nổi bật tâm trạng nhân vật.
Đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” của Nguyễn Du là thực cảnh nhưng cũng là tâm cảnh. Tác giả đã thực sự thành công và để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc bởi bút pháp tả cảnh ngụ tình đầy đặc sắc và thú vị.
Phân tách nghệ thuật tả cảnh ngụ tình – Mẫu 2
Đoạn trích Kiều trên lầu Ngưng Bích là bức tranh tâm trạng của Thúy kiều trên lầu Ngưng Bích, đây là 1 trong những đoạn văn miêu tả tâm trạng thành công nhất của nhân vật Thúy Kiều. Tác giả Nguyễn Du đã siêu thành công lúc dùng bút pháp nghệ thuật tả cảnh ngụ tình để biểu lộ tâm trạng của nhân vật Thúy Kiều.
“Trước lầu Ngưng Bích khóa xuânVẻ non xa tấm trăng sắp trên chungBốn bề bát ngát xa trôngCát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kiaBẽ bàng mây sớm đèn khuyaNửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng”
Đoạn trích có nhịp điệu nhẹ nhàng, miên man mang trong mình nỗi buồn phảng phất từ lòng người lan truyền thấm vào cảnh vật, rồi từ cảnh vật rồi xoáy vào lòng người. Hầu như ko dòng nào, câu nào, hình ảnh âm thanh nào trong đoạn trích ko ít nhiều biểu lộ tâm trạng nhân vật. Tâm trạng bẽ bàng, buồn nhớ, lo lắng… lúc Kiều 1 mình trước lầu Ngưng Bích.
“Trước lầu Ngưng Bích khoá xuânVẻ non xa tấm trăng sắp trên chungBốn bề bát ngát xa trôngCát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia”
4 câu thơ trên là bức tranh thiên nhiên quanh lầu và cũng là bức tranh tâm trạng. Hoàn cảnh của kiều lúc này siêu bung lung, bi thảm. Kiều được Tú bà cho ra trên lầu ngư bích nhưng thực chất là giam lỏng nàng.
Nàng trơ trọi giữa ko gian mênh mông, hoang vắng. Từ trên lầu cao Kiều ngóng vọng ra 4 phía bát ngát, dãy núi mờ xa những cồn cát vàng, trải dài chỉ có mảnh trăng sắp trên chung. Những hình ảnh non xa, mà cũng có thể hình ảnh mang trong mình tính ước lệ để gợi sự mênh mông, hoang vắng, rộn ngợp ko gian. Qua ấy khiến nổi bật hoàn cảnh tâm trạng bẽ bàng rộn ngợp của Kiều.
“Bẽ bàng mây sớm đèn khuyaNửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng”
Sớm sớm nhìn mây, đêm đêm đối diện có ngọn đèn cảnh người cùng thao thức sẻ chia biết nói cùng ai 1 mình có vầng trăng, người bạn sắp gũi thân thiết nhất, vầng trăng sáng đã gợi Kiều nhớ về quá khứ:
“Tưởng người dưới nguyệt chén đồngTin sương luống những rày trông mai chờBên trời góc bể bơ vơTấm son gột rửa bao giờ cho phai”
Bơ vơ nơi góc bể chân trời vầng trăng, ko chỉ là bạn mà còn là nguyên cớ gợi Kiều nhớ về Kim Trọng. Kiều xót xa, hình dung Kim Trọng vẫn chưa biết tin nàng đã bán mình mà vẫn ngày đêm mong ngóng tin tức chờ đợi mỏi mòn, Nàng nhớ về Kim Trọng có tâm trạng đau đớn, xót xa tự động dằn vặt. “Tấm son gột rửa bao giờ cho phai” – nàng cho rằng mình bạc tình có Kim Trọng bội ước lời thề non hẹn biển, ko giữ được lòng thủy chung. Bao nỗi dằn vặt, vò xé biết lúc nào, bao giờ new xóa mờ.
“Xót người tựa cửa hôm maiQuạt nồng ấp lạnh những ai ấy giờSân Lai phương pháp mấy nắng mưaCó lúc gốc tử đã vừa người ôm”
Tiếp ấy Kiều nhớ tới cha mẹ, nhớ tới thân Kiều và xót. Nàng thương cha mẹ lúc sáng lúc chiều tựa cửa ngóng tin con, trông mong sự đỡ đần. Nàng xót xa lúc cha mẹ tuổi già sức yếu mà ko tự động tay chăm sóc và hiện thời ai người trông nom. Thành ngữ “Quạt nồng ấp lạnh”, điển cố sân lai, gốc tử đều nói lên tâm trạng thương nhớ, tấm lòng hiếu thảo của Kiều. Nàng tưởng tượng cảnh nơi quê hương hầu hết đã đổi thay đổi mà sự đổi thay đổi lớn nhất là cha mẹ từng ngày thêm già yếu. Cụm từ “phương pháp mấy nắng mưa” vừa nói lên được sức mạnh tàn phá của tự động nhiên, nắng mưa đối có cảnh vật và con người nỗi day dứt ko phụng dưỡng được cha mẹ lúc tuổi già sức yếu biểu lộ tấm lòng hiếu thảo của nàng. Vậy trong cảnh ngộ trên lầu Ngưng Bích, Kiều là người đáng thương nhất nhưng nàng đã quên cảnh ngộ của bản thân mà nghĩ về người khác. Kiều là người tình thủy chung, người con hiếu thảo, người đáng kính trọng. Đoạn trích còn biểu lộ nét đặc sắc độc đáo của nhà thơ lúc biểu lộ 1 phương pháp khách quan:
“Buồn trông cửa bể chiều hôm…………Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
Đây là đoạn thơ tả cảnh ngụ tình đặc sắc. Thiên nhiên biểu đạt nội tâm nhân vật, tình trong cảnh đó, cảnh trong tình này. Từng điệp ngữ “buồn trông“ lại diễn tả 1 khuôn cảnh, 1 nỗi buồn cảnh ngộ khác nhau. Nỗi buồn cứ chồng chất như sóng xô dập ngập lòng Kiều.
“Buồn trông cửa biển lúc chiều buông/ Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa” – nên chăng ấy là hình bóng con người đơn độc lênh đênh vô định trên dòng đời. Nàng thấy sợ hãi và càng nhớ về quê hương mái ấm gia đình da diết.
“Buồn trông ngọn nước new saHoa trôi man mác biết là về đâu “
Đây là câu thơ biểu lộ đời Thúy Kiều, thân phận nàng chẳng khác nào cánh hoa dạt trôi, mưa dập gió vùi biết đi đâu về đâu trôi dạt nơi nào?
“Buồn trông nội cỏ rầu rầuChân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanh”
Buồn cho ngọn cỏ mà nghĩ tới thân phận cỏ cây hoa hèn, chân mây mặt đất, góc bể chân trời đâu chốn lương thân, tâm trạng này khiến cho Kiều càng bi thương vô bờ.
“Buồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
Sóng gió ầm ầm, ào ạt quanh ghế ngồi, cảm giác như tai họa đang ập tới bên cô. Từng câu từng vẻ, cảnh vật tâm trạng nỗi buồn ngày 1 lớn, từng lúc càng thêm chồng chất. Đa số dồn tụ thành cao trào hòa cùng tiếng sóng đang xô đẩy dồn dập vào cuộc sống Kiều.
Kiều trên lầu Ngưng Bích là 1 trong những đoạn trích miêu tả tâm trạng nhân vật kiều đặc sắc và thành công. Tác giả Nguyễn Du đã dùng bút pháp nghệ thuật tả cảnh ngụ tình biểu lộ tâm trạng của Kiều lúc 1 mình cô đơn trên lầu Ngưng Bích.
Phân tách nghệ thuật tả cảnh ngụ tình – Mẫu 3
Truyện Kiều của Nguyễn Du đạt tới đỉnh cao của nghệ thuật miêu tả, đặc biệt là bút pháp tả cảnh ngụ tình, mượn hình ảnh của thiên nhiên vũ trụ để khiến nổi bật lên tình cảnh con người, những xúc cảm, tâm trạng của nhân vật trữ tình. Bút pháp tả cảnh ngụ tình này được biểu lộ rõ nét qua đoạn trích Kiều trên lầu Ngưng Bích.
Nói về tình cảnh cô đơn, lẻ loi của nàng Kiều lúc sống 1 mình trên lầu Ngưng Bích, tác giả Nguyễn Du đã có những miêu tả về ko gian trống vắng, tĩnh lặng của lầu Ngưng Bích:
“Trước lầu Ngưng Bích khóa xuânVẻ non xa tấm trăng sắp trên chungBốn bề bát ngát xa trôngCát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia”’
Ko gian lầu Ngưng Bích rộng mà vắng, ko gian khép kín ngột ngạt đó như khóa lại tuổi thanh xuân tươi đẹp của 1 người con gái tài sắc, ấy là Thúy Kiều. Xa trông cũng chỉ có những cảnh vật tĩnh lặng, vô tri, ấy là vẻ non xa tấm, trăng sắp trên chung. Ko gian mênh mông bát ngát nhưng tịch mịch tới đáng sợ. Trong ko gian đó, con người càng trở nên bé bé, cô đơn và những tâm sự thầm kín cũng chẳng thể dãi bày, chỉ có thể ôm cho riêng mình.
“Bẽ bàng mây sớm đèn khuyaNửa tình nửa cảnh như chia tấm lòngTưởng người dưới nguyệt chén đồngTin sương luống những rày trông mai chờ”
Sống đơn độc 1 mình nơi lầu Ngưng Bích, kết bạn cùng nàng Kiều chỉ có mây sớm, đèn khuya nhưng hình ảnh mây và đèn trên đây lại gợi ra sự trống vắng tới đáng sợ cùng có sự lặp đi lặp lại đều đặn của thời kì đầy tẻ nhạt. Khuôn cảnh rộng vắng như đồng cảm có nỗi cô đơn, xót xa của nàng Kiều “Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng”. Trên đây cảnh và tình như đã hòa quyện khiến 1 cùng nhau biểu lộ được tâm trạng u uẩn, bế tắc, day dứt đau khổ của Thúy Kiều, đúng như Nguyễn Du đã từng viết “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”.
Trong nỗi cô đơn, tuyệt vọng Thúy Kiều nhớ về chàng Kim cùng lời hẹn ước dưới trăng 5 nào. Ko thể cùng chàng Kim cùng nhau nối tiếp sợi dây tơ duyên nàng đau khổ, càng đau khổ hơn lúc nghĩ về chàng Kim trên nơi hẹn thề ngày xưa vẫn ngày đêm trông ngóng tin tức về mình. Cùng có nỗi nhớ, sự xót xa là nỗi mặc cảm về tình cảnh của bản thân, nàng cho rằng giờ đây nàng đã ko còn xứng đáng có chàng Kim “Tấm son gột rửa bao giờ cho phai”
“Xót người tựa cửa hôm maiQuạt nồng ấp lạnh những ai ấy giờSân Lai phương pháp mấy nắng mưaCó lúc gốc tử đã vừa người ôm”
Nhớ về cha mẹ, Thúy Kiều thấy day dứt vì ko thể thực hành bổn phận, trách nhiệm của 1 người con, ấy là hiếu kính, phụng dưỡng cha mẹ lúc về già. Nàng trăn trở lúc cha mẹ đã già nhưng vẫn ngày ngày tựa cửa trông mong tin tức của con, rồi những lúc trời nóng, có ai quạt cho cha mẹ hay ko, trời lạnh có ai sưởi ấm giường ko? Qua ấy ta thấy được Thúy Kiều là 1 người con hiếu thảo, hết lòng thương yêu có cha mẹ.
“Buồn trông cửa bể chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xaBuồn trông ngọn nước new xaHoa trôi man mác biết là về đâu”
Đây có thể coi là đoạn thơ tả cảnh ngụ tình hay nhất của đoạn trích Kiều trên lầu Ngưng Bích. Qua hình ảnh cửa bể chiều hôm, cánh buồm xa xa gợi ra tình cảnh lẻ loi, cô đơn của Kiều đồng thời hình ảnh cảnh hoa man mác lại gợi ra tương lai nổi trôi, nhiều biến cố trong tương lai của nàng. Bằng nghệ thuật miêu tả bậc thầy,
Nguyễn Du đã thành công trong việc khắc họa chân dung tâm lí nàng Kiều lúc trên lầu Ngưng Bích.
Phân tách nghệ thuật tả cảnh ngụ tình – Mẫu 4
Nguyễn Du ko chỉ xuất sắc trong nghệ thuật miêu tả chân dung nhân vật mà còn là người có biệt tài miêu tả thiên nhiên, ngụ tâm tình, tình cảm của con người. Từng bức tranh dưới đôi bàn tay Nguyễn Du luôn luôn thực hành 2 chức năng chính: biểu lộ ngoại cảnh và biểu lộ tâm trạng. 8 câu thơ cuối trong bài “Kiều trên lầu Ngưng Bích” đã cho thấy rõ biệt tài này của ông.
Sau khoản thời gian bị lừa bán vào lầu xanh, Kiều sống trong đau đớn, ê chề, có bản tính là con người trọng nhân phẩm, Kiều đã tìm tới} chiếc chết để giải thoát nhưng ko thành công. Thúy Kiều bị Tú Bà giam lỏng trên lầu Ngưng Bích, chờ tới ngày thực hành mưu mô new. Những ngày trên lầu Ngưng Bích nàng sống trong đau đớn, tủi hổ, cô đơn, tuyệt vọng tới cùng cực.
Trong nỗi cô đơn, dường như ai cũng 1 lòng hướng về gia đình. Người con gái trong ca dao, dù lấy chồng, nhưng trong những khoảnh khắc ngày tàn vẫn tha thiết nhớ về quê mẹ:
Chiều về ra đứng ngõ sauTrông về quê mẹ ruột đau 9 chiều
Huống chi là nàng Kiều, thân phận nổi trôi, bán mình cứu gia đình, thì nỗi nhớ gia đình lại càng da diết hơn bao giờ hết:
Buồn trông cửa bể chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa.
Ko gian mênh mông của cửa bể hài hòa có hình ảnh thuyền thấp thoáng phía xa gợi lên ko gian rợn ngợp, hoang vắng. Cánh buồm dường như trở nên bé bé hơn trong ko gian rộng lớn đó. Thân phận nàng cũng chẳng khác gì cánh buồm kia, lênh đênh, bé nhoi giữa cuộc đời bất định. Đồng thời ông cũng siêu khéo léo lựa chọn thời kì cho nỗi nhớ, đó là “chiều hôm”. Trong văn học ko gian buổi chiều thường gợi ra nỗi buồn man mác, trên đây trong hoàn cảnh của Kiều nỗi buồn đó gắn có khát khao được sum họp, đoàn tụ, được trở về bên quê hương, gia đình.
Sau nỗi buồn tha hương, xa xứ, nàng nghĩ về thân phận mình mà lại càng đau lòng hơn: Buồn trông ngọn nước new sa/ Hoa trôi man mác biết là về đâu? Hình ảnh ẩn dụ “hoa trôi” là biểu trưng cho thân phận của nàng Kiều. Ngọn nước new sa kia có sức mạnh gớm ghê, là những giông bão, sóng gió trong cuộc đời đã vùi dập cuộc đời nàng. Những cánh hoa trôi man mác cũng như thân phận bé bỏng, mong manh của nàng. Cuộc đời nàng lênh đênh theo dòng đời, ko biết tương lai sẽ đi đâu về đâu. Câu hỏi tu từ “biết là về đâu” như 1 lời than, 1 lời ai oán cho số phận bất hạnh. Qua ấy càng nhấn mạnh hơn nữa thân phận chìm nổi, bèo bọt của nàng.
Trong tác phẩm của Nguyễn Du, sắc xanh đã xuất hiện nhiều lần, từng lần xuất hiện đều mang trong mình ý nghĩa khác nhau. Giả dụ như trong đoạn trích Cảnh ngày xuân, sắc xanh tượng trưng cho sự sống, tươi phải chăng mơn mởn, thì trong đoạn trích này màu sắc xanh lại mang trong mình 1 ý nghĩa khác: Buồn trông nội cỏ rầu rầu/ Chân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanh. Nội cỏ chỉ mang trong mình 1 màu sắc tàn lụi héo úa. Sắc xanh cũng nối chân trời mặt đất có nhau nhưng lại nhạt nhòa, đơn sắc. Đa số những màu sắc sắc ấy hòa điệu có nhau càng khiến cho cho tâm trạng Kiều trở nên ngao ngán, chán nản hơn. Kiều nhìn ra 4 phía để tìm được sự đồng điệu, tìm sự sẻ chia. Vậy mà, khuôn cảnh chỉ càng khiến nàng thêm u sầu, ảo não. Quả thực “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Dưới con mắt tuyệt vọng của nàng, khuôn cảnh nào cũng chỉ thấm đầy nỗi buồn chán, bế tắc và vô vọng. Điều ấy càng đẩy Kiều rơi vào sâu hơn hố sâu của sự sầu muộn, tuyệt vọng.
2 câu thơ cuối cùng có thể coi là đỉnh cao của nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, sự hoang mang trong mình, rợn ngợp của Kiều đã được tác giả tập trung bút lực biểu lộ rõ nhất trong 2 câu thơ này:
Buồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi
Cảnh cuối thiên nhiên hiện ra thực dữ dội, ấy ko chỉ còn là ngoại cảnh mà còn là tâm cảnh, Kiều tưởng mình ko còn ngồi trên lầu Ngưng Bích mà đang ngồi giữa biển khơi mênh mông, xung quanh là sóng biển gào thét như muốn nhấn chìm nàng xuống biển. Đặc biệt từ láy “ầm ầm” vừa diễn tả 1 khuôn cảnh khủng khiếp vừa diễn tả tâm trạng buồn lo, hoảng loạn của Thúy Kiều. Nàng đang dự cảm những giông bão của số phận, rồi đây sẽ nổi lên và nhấn chìm cuộc đời mình.
Đoạn thơ đã vận dụng tài tình nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, từng cảnh là 1 tâm trạng, là 1 nỗi đau mà Kiều nên gánh chịu. Ko chỉ vậy Nguyễn Du còn có sự miêu tả theo trình tự động hợp lý: từ xa tới sắp, màu sắc sắc từ nhạt nhòa tới đậm nét, khắc họa nỗi buồn da diết của Kiều. Dùng hình ảnh ẩn dụ đặc sắc, lớp từ láy giàu giá trị tạo hình và biểu cảm. Đa số những chi tiết ấy góp phần tạo nên thành công cho đoạn trích.
8 câu thơ cuối, là 1 tuyệt tác của nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. Bằng những bức tranh đặc sắc, Nguyễn Du đã khắc họa được những trạng thái xúc cảm, nỗi cô đơn, lo âu, sợ hãi về tương lai đầy sóng gió của nàng Kiều. Ko chỉ vậy, qua bức tranh đó, Nguyễn Du cho biểu lộ niềm cảm thương sâu sắc cho số phận nàng nói riêng và số phận người phụ nữ nói chung dưới chế độ phong kiến.
Phân tách nghệ thuật tả cảnh ngụ tình – Mẫu 5
Nguyễn Du là 1 thiên tài văn học, 1 tác gia văn học tài hoa và lỗi lạc của văn học Việt Nam. Ông được mệnh danh là thi sĩ của những nhà thi sĩ. Truyện Kiều là 1 tác phẩm lớn nhất của Nguyễn Du là đỉnh cao chói lọi nhất của nghệ thuật thi ca. Đọc tác phẩm, chúng ta ko thể quên được đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích”.
Sau bao biến cố khủng khiếp: tai bay vạ gió, cha và em bị tù tội, gia sản bị cướp hết, Kiều nên hello sinh chữ tình để báo hiếu có cha mẹ. Bị Mã giám Sinh lừa gạt bán vào lầu xanh của Tú Bà, Kiều tự động tử nhưng ko chết. Tú Bà dỗ dành Kiều ra trên lầu Ngưng Bích để kén chồng nhưng thực chất ấy là cuộc giam lỏng, chờ thời cơ mụ sẽ bắt Kiều trở lại lầu xanh. Lầu Ngưng Bích chơi vơi giữa biển khơi là điểm giới hạn chân trước tiên trên con đường lưu lạc đầy cay đắng và tủi nhục của Thúy Kiều. Đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” là nỗi cô đơn buồn tủi, niềm nhớ thương da diết về quê hương gia đình và người thân của Kiều. Ấy cũng là biểu lộ tấm lòng thủy chung hiếu thảo của nàng.
Trước hết có 6 câu thơ mở đầu của đoạn trích, là ko gian nghệ thuật chứa đầy tâm trạng của Kiều. Trước mặt, là biển khơi từ trên lầu cao nàng cảm nhận được 1 ko gian mênh mông rợn ngợp. Xa xa là dãy núi, 2 bên bờ là cồn cát bụi mù bay. Chỉ có lầu Ngưng Bích đang giảm lòng 1 thân phận mỏng manh đơn côi. Ấy là 1 ko gian hoàn toàn khép kín. 1 mình đối diện có “mây sớm đèn khuya”. Làm Kiều đau khổ tới tủi nhục bẽ bàng cho chiếc kiếp vô duyên lạc loài của mình:
“Bẽ bàng mây sớm đèn khuyaNửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng”
Ko gian đã vậy thời kì cũng hoàn toàn khép kín khiến cho Kiều buồn tủi, lủi thủi 1 mình cô đơn tới tuyệt đối.
Tới có 8 câu thơ tiếp theo là tâm trạng nhớ thương da diết của Kiều về gia đình và người thân. Trước hết, Nguyễn Du để cho Kiều nhớ Kim Trọng (điều này khác hẳn có Thanh Tâm tài nhân). Nàng đã từng uống rượu ăn thề cùng Kim Trọng dưới ánh trăng nhưng rồi đã nên xót xa trao mối tình ngọt ngào đó cho Thúy Vân. Trên đường về Lâm Tri theo Mã giám Sinh nàng vẫn thương cho Kim Trọng trong cô đơn buồn tủi: “1 trời thu để riêng ai 1 người”. Giờ đây trong lúc mà thời kì cứ trôi đi Kiều nhớ Kim Trọng là tưởng nhớ tới lời thề đôi lứa:
“Tưởng người dưới nguyệt chén đồngTin sương luống những rày trông mai chờBên trời góc bể bơ vơTấm son gột rửa bao giờ cho phai.”
Những lời thề nguyền đâu còn nữa, chiếc cây cầu trần thế mà Kiều và Kim Trọng nên bước qua thực là éo le. Nàng tưởng tượng chiếc cảnh Kim Trọng đang hướng về mình, đêm ngày đau đáu chờ tin mà uổng công vô ích “Tin sương luống những dày trông mai chờ”. Trong nỗi nhớ đó người đọc nhận ra 1 tâm trạng xót xa đau đớn. Nàng tự động hứa “Tấm son gột rửa bao giờ cho phai”. Ấy là tấm lòng thủy chung son sắt thề non ước biển của kẻ chung tình.
Tiếp ấy, là Kiều nhớ tới cha mẹ. Nghĩ tới tune thân Kiều vô cùng thương xót:
“Xót người tựa cửa hôm maiQuạt nồng ấp lạnh những ai ấy giờ?Sân Lai phương pháp mấy nắng mưa,Có lúc gốc tử đã vừa người ôm”
Nàng nghĩ tới chiếc cảnh cha mẹ ngồi tựa cửa ngóng con lúc sáng sớm hay buổi chiều tà. Vậy mà vẫn bặt vô âm tín. Nàng xót xa lúc cha mẹ già yếu ko có ai chăm sóc phụng dưỡng chăm nom. Tâm trạng nhớ thương vời vợi cùng có nỗi xót xa biểu lộ sâu sắc tấm lòng hiếu thảo của nàng. Siêu nhiều từ ngữ lấy từ điển cố cùng có từ ngữ dân gian vừa nói được thời kì xa phương pháp, vừa nói tới sự tàn phai khốc liệt của thiên nhiên đối có con người. Ngôn ngữ độc thoại nội tâm, phong phương pháp cổ điển hài hòa có phong phương pháp dân tộc tạo nên những vần thơ biểu cảm biểu lộ 1 tâm trạng bi kịch, 1 cảnh ngộ đầy bi kịch của Kiều. Trong cảnh bình rơi trâm gãy Kiều là người đáng thương nhất nhưng nàng ko nghĩ tới mình mà vẫn nhớ thương cha mẹ và người thân. Kiều thực sự là người tình thủy chung 1 người con hiếu thảo có tấm lòng vị tha đáng trân trọng.
8 câu cuối, là cảnh xế chiều cảnh vật dễ khiến cho con người buồn thương da diết:
“Buồn trông cửa biển chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xaBuồn trông ngọn nước new saHoa trôi man mác biết là về đâuBuồn trông nội cỏ dầu dầuChân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanhBuồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
Từng thể hiện của cảnh vật bên bờ biển lúc này đều biểu lộ 1 tâm trạng và 1 cảnh ngộ đáng thương. Nhìn cánh buồm thấp thoáng giữa biển khơi rồi dần dần khuất bóng “càng trông” lại càng thấy buồn, nàng liên tưởng tới cuộc đời nho bé bơ vơ trơ trọi trên đất khách. Nhìn những cánh hoa tàn nát trôi giữa dòng nước lũ. Nàng tự động hỏi rồi nó sẽ trôi về đâu về phương trời nào mà hoàn toàn vô định. Cánh hoa đó hay chính số phận chìm nổi ko có nơi nào neo đậu của số phận nàng Kiều. Nhìn nội cỏ dầu dầu trong ko gian bao la, chiếc màu sắc sắc ảm đạm thê lương đó phản chiếu 1 nỗi đau tê tái của người con gái lưu lạc. Cuộc sống như mất hết ý nghĩa như chiếc sắc cỏ úa tàn kia mất dần sự sống. Rồi “ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi” trận cuồng phong của biển cả khởi đầu nổi lên, gió lớn sóng lớn hay chính lòng đố kị ghen ghét của thiên nhiên đang bủa vây lấy nàng. Buộc phải chăng đây là điều mà Nguyễn Du đã dự đón những tai họa khủng khiếp giáng xuống đầu nàng. Càng lo âu Kiều càng hãi hùng và ghê sợ. Cứ thế, từ nhìn tới nghe, “buồn trông” tới 4 lân trong 1 điệp ngữ.
8 câu thơ là 1 điệp khúc buồn được lặp lại qua sự thay đổi đổi của từng cảnh vật. Cảnh được miêu tả từ xa tới sắp, từ màu sắc nhạt tới màu sắc đậm, âm thanh từ tĩnh tới động nỗi buồn cũng từ “man mác” tới lo sợ hãi hùng Nguyễn Du đã từng kết luận:
“Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầuNgười buồn cảnh có vui đâu bao giờ”
Đoạn thơ dùng siêu nhiều câu hỏi tu từ, những từ láy những thành ngữ, ngôn ngữ độc thoại nội tâm, âm hưởng trầm buồn tạo nên 1 ko gian nghệ thuật và cảm xúc nghệ thuật.
Đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” là 1 trong những đoạn thơ tả cảnh ngụ tình hay nhất Truyện Kiều. Ngòi bút của ông đi sâu vào từng ngõ ngách tâm tư sâu kín của nàng Kiều khiến cho người đọc thực sự rung động xót xa. Cảnh trong tình, tình trong cảnh cứ hòa quyện đan xen khiến nổi bật chủ đề đoạn thơ. Bức tranh tâm trạng của người con gái họ Vương vì thế neo đậu mãi trong lòng người đọc.
Phân tách bút pháp tả cảnh ngụ tình trong Kiều trên lầu Ngưng Bích
Truyện Kiều là kiệt tác bất hủ của nền văn học Việt Nam và thế giới. Tác phẩm đã phản ánh sinh động xã hội Việt Nam thế kỉ XIIIV, lúc mà chế độ phong kiến đang suy thoái đã bộc lộ toàn bộ tính chất phần nát, vô nhân tính, và tình cảnh những tầng lớp nhân dân bị dồn tới bước đường cùng ko lối thoát. 1 trong những thành công lớn của Truyện Kiều là nghệ thuật miêu tả nội tâm đạt tới trình độ sắc sảo hiếm có của thiên tài Nguyễn Du. Thiên tài đó biểu lộ siêu rõ trong 8 câu cuối đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích”.
Đoạn trích nằm trên phần thứ 2 “Gia biến và lưu lạc”. Sau khoản thời gian biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự động vẫn. Tú Bà sợ mất vốn, bèn lựa lời khuyên giải, dụ dỗ. Mụ vờ chăm sóc, thuốc thang, hứa hẹn lúc nàng bình phục sẽ gả cho người tử tế; rồi đưa Kiều ra giam lỏng trên lầu Ngưng Bích, đợi thực hành mưu mô new. Sau đoạn này là việc Kiều bị Sở Khanh lừa và nên chấp nhận khiến gái lầu xanh. Đoạn trích nằm giữa 2 biến cố đau xót. Đây là những biến cố giúp ta hiểu những bàng hoàng tê tái và sự lo âu về tương lai của nàng Kiều.
Chính trong hoàn cảnh cô đơn nơi đất khách quê người, tâm trạng của Kiều chuyển từ buồn bã sang nhớ thương. Kiều nhớ tình nhân, nhớ cha mẹ. Nỗi nhớ đó được Nguyễn Du miêu tả xúc động bằng những lời độc thoại nội tâm của chính nhân vật. Đoạn thơ này được xem là kiểu mẫu của lối thơ tả cảnh ngụ tình trong văn chương cổ điển. Để diễn tả tâm trạng Kiều, Nguyễn Du đã dùng những ngôn từ hết sức điêu luyện:
“Buồn trông cửa bể chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?Buồn trông ngọn nước new saHoa trôi man mác biết là về đâu?Buồn trông nội cỏ dầu dầuChân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanhBuồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
Đây là 8 câu thơ thực tả cảnh vật mà cũng là miêu tả tâm cảnh. Từng thể hiện của cảnh đồng thời là 1 ẩn dụ về tâm trạng người, từng 1 cảnh lại khơi gợi trên Kiều những nỗi buồn khác nhau. Trong lúc nỗi buồn đã đầy ắp tâm trạng, để rồi tình buồn lại tác động vào cảnh, khiến cho cảnh từng lúc lại buồn hơn, nỗi buồn từng lúc 1 gớm ghê, mãnh liệt hơn,
Bí quyết dùng ngôn ngữ độc thoại, điệp ngữ tune hành của nguyễn Du đạt tới trình độ nhuần nhị, điêu luyện hiếm có. 4 bức tranh, 4 nỗi buồn đều được tác giả khắc qua điệp từ “buồn trông” đứng đầu từng câu có nghĩa là buồn mà trông ra 4 phía, mong ngóng có chiếc gì ấy mơ hồ sẽ tới khiến thay đổi đổi hiện tại. Thế nhưng, Thúy Kiều càng trông mong càng vô vọng. Do đó, trong tâm trạng hỗn độn đó, có chiếc thảng thốt lo âu, có chiếc xa lạ hút tầm nhìn, có cả dự cảm hãi hùng về tương lai của thiếu nữ ngây thơ lần đầu lại bước giữa cuộc đời ngang ngược.
Điệp ngữ “buồn trông” lại được hài hòa có những từ láy chủ yếu, chủ yếu là những từ láy tượng hình, thúc nhịp dồn dập: “thấp thoáng”, “xa xa”. Nhịp thơ dập dìu như lớp sóng khơi xa, tuy nhẹ nhưng lan tỏa, tạo âm hưởng trầm buồn, phát triển thành điệp khúc của đoạn thơ và cũng là điệp khúc của tâm trạng:
“Buồn trông cửa biển chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa”.
Cửa biển là nơi gặp gỡ, cùng là nơi chia li. Cánh buồm là biểu tượng của sự kết nối. Cánh buồm thấp thoáng lúc ẩn lúc hiện nơi cửa bể chiều hôm gợi hành trình lưu lạc mờ mịt ko biết đâu là bến bờ. 1 cánh buồm thấp thoáng nơi cửa biển là 1 hình ảnh siêu đắt để biểu lộ nội tâm mong nhớ, khát vọng trở về của nàng Kiều. 1 cánh buồm bé nhoi đơn độc, đơn độc giữa biển nước mênh mông trong ánh sáng le lói cuối cùng của mặt trời sắp tắt; cũng như Kiều trong ko gian vắng lặng của hiện tại nhìn về phương xa có nỗi buồn nhớ da diết về gia đình, quê hương.
Càng trông nhìn càng thấy đi xa. Cuối tầm nhìn, con thuyền sắp như mất hút trong ko gian vô tận. Kiều nơi đất khách quê người, phận đời lênh đênh ko biết bao giờ new được trở vẻ sum họp đoàn tụ có những người thân yêu. Quá hụt hẫng, nàng đưa tầm nhìn về có dòng nước trôi:
“Buồn trông ngọn nước new raHoa trôi man mác mác biết là về đâu?”
Hoa là biểu tượng của chiếc đẹp và sự mong manh. Nguyễn Du dùng hình ảnh hoa trôi tuy không vấn đề gì new lạ nhưng hết sức kịp thời, đúng lúc. Hoa đó ko nở, ko tàn, ko trên trên cành cũng chẳng trên trên tay; cánh hoa đó đang trôi bơ vơ, lạc lõng giữa dòng nước. Cánh hoa trôi man mác trên ngọn nước new sa gợi thân phận bé bé, mỏng manh, lênh đênh trôi dạt trên dòng đời vô định ko biết đi đâu về đâu. Thúy Kiều càng buồn hơn bởi nàng như nhìn thấy thân phận mình lênh đênh, vô định, bố chìm 7 nổi giữa sóng nước cuộc đời, ko biết rồi sẽ trôi dạt đi đâu, sẽ bị vùi dập ra sao? Hoảng hốt, nàng nhìn quanh sân vườn mong tìm chút gì ấy để tâm hồn an tịnh, để trái tim bớt cường nhịp:
“Buồn trông ngọn cỏ rầu rầu,Chân mày mặt đất 1 màu sắc xanh xanh”.
Nội cỏ “rầu rầu”, “chân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanh” là sắc buồn nhuốm đẫm cả ko gian. Sắc xanh héo úa, mù mịt, phai tàn trải dài từ “chân mây” tới “mặt đất”. Còn đâu chiếc “xanh tận chân trời” như sắc cỏ trong tiết Thanh minh lúc Kiều còn trong cảnh đầm ấm. Màu sắc xanh này gợi cho Kiều 1 nỗi chán ngán, vô vọng về cuộc sống cô quạnh và những chuỗi ngày vô vị, tẻ nhạt ko biết kéo dài tới bao giờ. Dường như, dưới ánh mắt của Thúy Kiều, đất và trời chỉ là 1 màu sắc xám đen bất tận. Quá hãi hùng, nàng trở về nương trú nơi chính mình. Thế nhưng, cả trí óc lẫn con tim nàng giờ đây đã chìm trong giông bão:
“Buồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”.
Dường như nỗi buồn càng lúc càng nâng cao, càng dồn dập. 1 cơn “gió cuốn mặt duềnh” khiến cho tiếng sóng bỗng nổi lên ầm ầm như vây quanh ghế Kiều ngồi. Loại âm thanh “ầm ầm tiếng sóng” đó chính là âm thanh dữ dội của cuộc đời phong bố bão táp đã, đang ập đổ xuống đời nàng và còn tiếp tục đè nặng lên kiếp người bé bé đó trong xã hội phong kiến cổ hủ, bất công.
Đa số là đợt sóng đang gầm thét trong lòng nàng. Lúc này, Kiều ko chỉ buồn mà còn lo sợ, kinh hãi, bất lực. Nỗi buồn đó đã dâng tới tột đỉnh, khiến cho Kiều thực sự kinh động, bàng hoàng.
Bằng nghệ thuật ẩn dụ, hệ thống câu hỏi tu từ, những từ láy “thấp thoáng”, “xa xa”, “man mác”,“rầu rầu”,”xanh xanh”,”ầm ầm”… góp phần khiến nổi bật nỗi buồn nhiều bề trong tâm trạng Kiều. Tác giả lấy ngoại cảnh để bộc lộ tâm cảnh. Thiên nhiên chân thực, sinh động nhưng cũng siêu ảo. Ấy là tượng nhìn qua tâm trạng theo quy luật “người buồn có đâu bao giờ”.
Cảnh được miêu tả từ xa tới sắp; màu sắc sắc từ nhạt tới đậm; âm thanh từ tĩnh tới động; nỗi buồn từ man mác, mông lung tới lo âu, kinh sợ, dồn tới cơn bão táp của nội tâm, cực điểm của cảm xúc trong lòng Kiều. Toàn là hình ảnh về sự vô định, mong manh, sự dạt trôi, bế tắc, sự chao đảo nghiêng đổ dữ dội. Lúc này, Kiều trở nên tuyệt vọng, yếu đuối nhất, vì thế nàng đã mắc lừa Sở Khanh để rồi dấn thân vào cuộc đời ô nhục.
Nguyễn Du cũng đã vận dụng thành công thủ pháp nghệ thuật nâng cao tiến để miêu tả tâm trạng của Thúy Kiều trước đất trời Ngưng Bích. Tâm trạng từ mong ngóng tới đợi trong, rồi hoang mang trong mình, hãi hùng tới bế tắc, tuyệt vọng, Kiều đã đi hết 1 vòng trờn nội tâm. Giây phút cuối cùng của trường đoạn tâm lí dồn dập tới nghẹt thở. Ko có giọt nước mắt chảy xuống bởi nàng đã quá đớn đau, nhưng điều ấy cũng đủ để người đọc xót xa cho số phận người người thiếu nữ chưa qua xuân trẻ đã vào gian truân.
8 câu cuối “Kiều trên lầu Ngưng Bích” kết thúc trong sự bấn loạn tột độ của tinh thần Thúy Kiều. Đất trời không vấn đề gì thay đổi đổi, chỉ có trong lòng của nhân vật đang cuồng quay giông bão. Nguyễn Du dường như đã đi tới tận cùng biện chứng tâm hồn, tỏ ra thấu hiểu con người lúc ông chỉ bằng ngôn ngữ đã khiến hiển thị được nỗi lòng và tâm tư của Thúy Kiều. Đoạn trích xứng đáng là 1 trong những đoạn thơ thành công nhất và khẳng định nhân tài thi ca cùng tấm lòng nhân đạo của đại thi hào Nguyễn Du.
Phân tách nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong 8 câu cuối Kiều trên lầu Ngưng Bích
Đoạn trích “Kiều trên lầu Ngưng Bích” trong thiên truyện Truyện Kiều của Nguyễn Du là tiêu biểu nhất cho nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật qua thủ pháp tả cảnh ngụ tình. Sau những câu thơ viết về hoàn cảnh cô đơn, tội nghiệp của Kiều cũng như nỗi nhớ thương Kim Trọng và thương cha mẹ già, đại thi hào đã tập trung khắc họa tâm trạng của nàng Kiều trong 8 câu thơ cuối. Cả thảy 8 câu thơ đều là tả cảnh ngụ tình biểu lộ tâm trạng đau buồn, âu lo và sợ hãi của Kiều về cuộc đời, số phận, tương lai qua phương pháp nhìn cảnh vật.
Để khắc tâm trạng Kiều lúc trên lầu Ngưng Bích “khóa xuân”, Nguyễn Du đã chọn phương pháp thể hiện “tình trong cảnh đó, cảnh trong tình này”, nghĩa là tả cảnh ngụ tình. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình chính là mượn cảnh vật để gửi gắm (ngụ) tâm tình, tâm trạng con người. Cảnh trên đây ko đơn giản chỉ là cảnh vật bên bên cạnh của bức tranh thiên nhiên mà còn là cảnh trong bức tranh tâm trạng. Cảnh trên đây còn là phương tiện dùng để miêu tả, còn tâm trạng chính là phần đích mà của miêu tả. Cảnh trên 8 câu thơ cuối này vẫn là tại lầu Ngưng Bích nhưng ko gian là biển và thời kì là lúc chiều tà:
“Buồn trông cửa bể chiều hôm,Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?”
Cảnh “cửa bể chiều hôm” vốn đã mang trong mình trong mình nỗi buồn man mác nay lại thấm đượm tâm trạng của con người khiến cho cho khuôn cảnh đó càng thêm khắc khoải, sầu bi. Trong khuôn cảnh mênh mông, quạnh vắng của cửa bể xuất hiện hình bóng của con thuyền thấp thoáng, ấy là sự hiện diện duy nhất của con người giữa hoàn cảnh cô đơn, cô quạnh của Kiều lúc trên lầu Ngưng Bích. Con thuyền và cánh buồm xa xa khiến cho Kiều lại nhớ nhà, muốn được trở về có mái ấm gia đình, bên cha mẹ và tình nhân của mình là chàng Kim. Tuy nhiên đường về nhà của nàng cũng xa vời và mịt mù như chính con thuyền thấp thoáng xa xăm đó, có lẽ sẽ chẳng bao giờ nàng có thể trở về có cuộc sống trước kia. Cảnh ngộ đó của kiều càng thêm xót xa lúc nàng nhìn ra dòng nước:
“Buồn trông ngọn nước new sa,Hoa trôi man mác biết là về đâu?”
“Ngọn nước new sa” cũng giống như cuộc đời bé bé của Kiều đã lạc lõng giữa cuộc đời rộng lớn. Hoàn cảnh đưa đẩy khiến cho cuộc đời nàng sớm đã nên chịu những sóng lớn gió lớn của biển đời, cuộc đời và số phận nàng như bông hoa trôi man mác giữa dòng nước, chẳng thể biết được là sẽ đi được tới đâu, sẽ đi về đâu. Nàng thương cho chính kiếp hồng nhan bạc phận của mình, thân phận nàng nổi lênh vô định, hoa mỏng manh, bé bé như con người và hoàn cảnh bất lực ko thể phản kháng hay chạy thoát của Thúy Kiều.
“Buồn trông nội cỏ rầu rầu,Chân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanh”
Loại nhìn của Kiều ko còn nhìn ra biển nữa mà nhìn về mặt đất, bầu trời, cả 1 ko gian rộng lớn đang khỏa lấp khiến cho Kiều càng cảm thấy bản thân bé bé, quạnh vắng. Hình ảnh “nội cỏ rầu rầu” gợi liên tưởng tới cuộc đời tàn lụi héo úa ko còn sức sống, tương lai hay 1 tia hy vọng nào, trời và đất thảy đều là màu sắc xanh xanh, 1 màu sắc xanh nhợt nhạt, đơn sắc, ấy là lúc tâm trạng Kiều vô cùng tuyệt vọng, chán nản. Hình ảnh cuối có nhiều sóng gió, bão dữ:
“Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
Gió cuốn mạnh trên mặt vụng biển khiến cho cho những con sóng ào ào xô tới tới vào bờ, tiếng sóng ầm ầm dữ dằn và gằn gào như 1 lời đe dọa đang bủa vây lấy cái ghế ngồi hay chính là cuộc đời của Kiều. Ngọn gió cuốn mặt duềnh và tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi là phương pháp mà Nguyễn Du mượn cảnh để nói về những dự đoán tương lai của nàng Kiều. 1 cuộc đời ko bình yên sóng lặng mà đầy bão giông, những cơn bão có sóng gió sẽ kéo tới vùi dập cuộc đời của nàng. Tâm trạng Kiều lúc đó chính là sợ hãi, hoang mang trong mình, tiếng sóng và gió như là dự đón về 1 cuộc đời đầy sóng gió, bão táp đang chờ đợi Kiều trên phía trước. Nhưng dù có được sự báo thì nàng cũng chẳng thể gắng gượng hay khiến điều gì để thay đổi đổi được hiện thực trước mặt.
Ta nên thừa nhận rằng, cảnh tượng và bức tranh thiên nhiên xung quanh lầu Ngưng Bích được nhìn qua 1 tấm kính ấy chính là tâm trạng của Kiều: cảnh đi từ từ xa tới sắp, màu sắc sắc của cảnh được tô từ nhạt tới đậm dần, âm thanh của cảnh cũng đi từ tĩnh lặng tới dữ dội, tâm trạng của Kiều chính vì thế mà đi từ nỗi buồn man mác, mông lung tới lo âu và kinh sợ. Và nhờ có có 8 câu thơ cuối cùng nghệ thuật tả cảnh ngụ tình tài hoa của Nguyễn Du ta đã có thể cảm nhận và cảm thương sâu sắc có Thúy Kiều nói riêng và số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa nói chung.
Phân tách nét đặc sắc nghệ thuật trong 8 câu thơ cuối Kiều trên lầu Ngưng Bích
Truyện Kiều của Nguyễn Du là 1 tác phẩm văn chương đắt giá của thời đại, được xem là kinh điển trong văn học Việt Nam. Vẻ đẹp của nó ko chỉ nằm trên giá trị nội dung sâu sắc, bao gồm 2 nhánh lớn là giá trị nhân đạo: ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến, tấm lòng thương cảm, cảm thông sâu sắc cho số phận của họ dưới sự chèn ép bất công; và giá trị hiện thực lúc phơi bày những sự thối nát, giả dối, lạc hậu của 1 chế độ phong kiến hà khắc khiến cho những con người bé bé, ko có tiếng nói nên chịu nhiều bất hạnh, đớn đau. Mà ngoài ấy Truyện Kiều có giá trị và được yêu thích cho tới tận ngày hôm nay còn bởi những giá trị nghệ thuật độc đáo dựa trên ngòi bút tài hoa của đại thi hào Nguyễn Du. Cứ từng 1 trích đoạn người ta lại nhìn ra nét đặc sắc nghệ thuật đáng lưu ý, khiến cho cho cuộc đời Thúy Kiều, nỗi đau của nàng càng trở nên thấm thía, dễ đồng cảm. Tiêu biểu trong 8 câu thơ cuối của đoạn trích Kiều trên lầu Ngưng Bích, ta cũng thấy cả 1 hệ thống nghệ thuật đáng lưu tâm và tìm hiểu.
“Buồn trông cửa bể chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xaBuồn trông ngọn nước new saHoa rơi man mác biết là về đâuBuồn trông nội cỏ rầu rầu,Chân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanhBuồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
Trước hết dễ nhận nhất lúc đọc cả 8 câu thơ chính là sự xuất hiện của nghệ thuật điệp từ, điệp cấu trúc trên hầu hết những câu lục “buồn trông…”, sự lặp lại tới 4 lần của cụm từ này đã mang trong mình tới cho độc giả những hình dung chung về tâm trạng của nàng Thúy Kiều lúc bị giam lỏng trên lầu Ngưng Bích đó là 1 tâm trạng buồn tủi, bế tắc và cô độc vô cùng. Đa số những gì nàng có thể khiến đó là hướng ánh mắt sầu thảm của mình vào cảnh vật chung quanh để bộc lộ cảm xúc đau đớn, bất lực. Đặc biệt sự lặp lại liên hoàn, chậm rãi của điệp từ này còn tựa như những đợt sóng sầu não trong lòng người thiếu nữ liên tục dập dềnh, trùng điệp và kéo dài mênh mông, vô tận khiến cho người ta khó nhìn thấu được sự dài rộng và điểm tận cùng của nó. Ấy là 1 sự bất định đầy tội nghiệp và đớn đau của cô gái mười mấy tuổi xuân.
Nét đặc sắc thứ 2 nằm trên sự sắp xếp tầm nhìn của Thúy Kiều, ví dụ đọc và cảm nhận thực kỹ càng ta cũng dễ dàng nhận ra rằng, bản thân nàng có chiếc nhìn trước tiên thực xa xăm khởi đầu từ cửa bể, ngóng những cánh buồm “xa xa”, thấp thoáng mờ mịt, tiếp tục dần dà thu hẹp khoảng phương pháp ko gian Kiều đã nhìn quản lý vào hoàn cảnh của mình đó là sự cảm nhận tiếng sóng ầm ầm, vây quanh ghế ngồi. Ta có thể xem ấy là sự nhận thức chậm rãi của Thúy Kiều về nỗi đau thân phận cũng như những dự cảm của nàng về tương lai đầy chông gai phía trước của mình. Trong lúc ấy “cánh buồm xa xa” là 1 tương lai mịt mờ, còn “tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi” lại là những bất hạnh, khổ sở bản thân nàng đang nên gánh chịu, Nguyễn Du đã để Thúy Kiều cảm nhận siêu rõ số phận khốn đốn của mình. Từ ấy khiến nâng cao giá trị biểu cảm, khiến cho nhân vật Thúy Kiều có sức hút hơn bao giờ hết. Ngoài tầm nhìn, thì Nguyễn Du cũng còn tinh tế sắp xếp những chi tiết khác như màu sắc sắc từ nhạt tới đậm, âm thanh từ tĩnh tới động, nỗi buồn tiến triển từ man mác, nhẹ nhàng tới lo âu, kinh sợ. Đa số những điều đó đều chỉ nằm trên 1 phần đích chung nhất chính là khiến cho cho độc giả hiểu rõ và thấm thía hơn tâm trạng của Thúy Kiều, những chuyển biến tinh tế trong tâm hồn non trẻ của người con gái, cũng như những suy tư, ý thức của nàng trước cuộc đời, số phận nhiều trái ngang của mình. Việc xây dựng 1 nhân vật có sự nhận thức từ từ và chậm rãi như vậy siêu thích hợp có tính phương pháp và sự thông minh của Thúy Kiều, người ta sẽ cảm nhận rõ hơn được những vẻ đẹp trong tâm hồn nàng, dĩ nhiên nàng sẽ ko tự động nhiên mà sợ hãi, hoảng hốt, mà nó nên qua 1 quy trình tự động ý thức hợp lý. Bí quyết viết này khiến cho cho thơ của Nguyễn Du hay và nhân vật trở nên hàm súc, sắp gũi hơn hẳn.
1 đặc sắc nghệ thuật nữa ko thể ko nói tới ấy chính là phương pháp Nguyễn Du dùng nhiều từ láy toàn bộ hoặc láy âm, vần trong đoạn thơ. Những từ “xa xa”, “xanh xanh”, “rầu rầu”, “thấp thoáng”, “man mác”, đều mang trong mình tới 1 cảm nhận chung đó là nỗi buồn siêu mờ mịt, xa xăm, lan tràn và trầm lắng đang tỏa ra trong từ tâm hồn của nhân vật trữ tình rồi phủ những cảnh vật chung quanh như 1 thứ rượu nhẹ, nên từ từ new thấy mà thấm. Đa số đều mang trong mình 1 sắc thái tủi hổ, chán chường, nhàn nhạt, thiếu đi chiếc sức sống sinh động, thay đổi vào ấy người ta chỉ thấy 1 cảm xúc khó tả khiến cho người ta khó mà vui vẻ, gượng dậy, 1 sự sự tàn phai, héo úa chậm rãi. Tâm trạng của Thúy Kiều lúc ấy chính là vậy, nỗi buồn của nàng ko nên kiểu homosexual gắt, mạnh mẽ mà nó siêu thấm thía, nhẹ nhàng, man mác, 1 nỗi buồn liễu yếu đào tơ tới tội nghiệp.
Cuối cùng, trọng tâm tâm nhất chính là nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc thù cho ngòi bút Nguyễn Du. Có 2 câu thơ “Buồn trông cửa bể chiều hôm/Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa”, tại sao Thúy Kiều lại có chiếc nhìn xa xăm thế, tại sao Kiều ko nhìn thấy 1 cảnh vật khác như núi non, hoàng hôn mà lại thấy thuyền. Có thể trả lời rằng bản thân nàng đang có 1 nỗi nhớ da diết có quê hương, gia đình và cả tình yêu chết yểu của mình, nàng có khao khát tha thiết được thoát khỏi nơi này, nhưng ko thể đi khỏi. Thế nên buộc lòng Kiều nên gửi những ước mơ những nỗi niềm đó và cánh buồm đang thấp thoáng, nhờ có sự truân chuyển của nó mang trong mình về có những người mà nàng hằng tâm niệm, cũng như mang trong mình theo 1/2 hồn nàng. Có cặp câu tiếp “Buồn trông ngọn nước new sa/Hoa trôi man mác biết là về đâu”, câu này lại càng lộ rõ chiếc ý tứ của Nguyễn Du, Thúy Kiều rõ ràng là 1 bông hoa tuyệt sắc, nhưng tiếc rằng nàng thiếu đi chiếc phúc phần được sống bình yên mà lại nên phát triển thành bông hoa nhẹ bẫng, trôi dạt giữa dòng đời, sống cuộc đời tủi hổm bấp bênh chưa biết sẽ dạt về phương nao. Ấy chính là ý thức của Kiều về thân phận đớn đau của mình, 1 kiếp hồng nhan bạc mệnh đầy xót xo, trách gì nước chảy, hoa trôi. Trong 2 câu “Buồn trông nội cỏ rầu rầu/Chân mây mặt đất 1 màu sắc xanh xanh” người ta dễ dàng đoán định ra 1 ko gian buồn tẻ, chán ngắt, dẫu rằng rộng lớn đấy nhưng lại đơn sắc, dẫn tới cảm giác ngột ngạt, tù túng cho nhân vật trữ tình, từ ấy mang trong mình tới sự cô đơn, lẻ loi, trơ trọi của người thiếu nữ trước chiếc sự lạnh lùng của sắc xanh cây cỏ, sắc xanh trời đất, ko 1 thức gì thân thuộc ấm áp. Trong 2 câu thơ cuối cùng “Buồn trông gió cuốn mặt duềnh/Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”, tức là đã đi sâu hẳn vào nội cảm của nàng Thúy, chính bản thân nàng cảm nhận được “gió cuốn”, “tiếng sóng”, hầu hết đều biểu trưng cho những sóng gió cuộc đời mà nàng đã chịu và sắp nên gánh chịu trong tương lai. Từ ấy người ta nhận ra được sự hoảng hốt, sợ hãi của Thúy Kiều trước những biến động của thiên nhiên, nàng trở nên ý thức ngày 1 rõ ràng hơn ko chỉ là nỗi đau thân phận mà còn là cả những biến cố, những đau đớn khó mà tưởng tượng được sẽ xảy ra trong tương lai của mình. Từ ấy nỗi buồn, tủi nhục của nàng lại càng thêm sâu sắc thấm thía, hình ảnh Thúy Kiều trên lầu Ngưng Bích đầy khốn khổ, bế tắc, cô đơn lại càng ấn tượng trong lòng độc giả, dễ khiến cho người ta thương cảm và cảm thông vô cùng.
Như vậy chỉ trong 8 câu thơ ngắn ngủi mà mà chúng ta đã có thể nhận ra được nhiều những bút pháp nghệ thuật đặc sắc được vận dụng xen kẽ, dày đặc và hợp lỹ ngoài thể thơ lục bát cổ xưa. Làm cho tổng thể bài thơ trở nên mềm mại, uyển chuyển, hợp lý, tâm trạng của nhân vật Thúy Kiều trong cảnh bị giam lỏng trên lầu Ngưng Bích được khai thác siêu tinh tế, khéo léo, khiến cho độc giả dễ dàng tiếp nhận và đồng cảm sâu sắc có nỗi buồn tủi, nỗi đớn đau cho 1 kiếp người bạc mệnh mang trong mình tiếng hồng nhan thuở xưa.
